الهم عجل لولیک الفرج
مذهبی سرگرمی آموزشیالهم عجل لولیک الفرج
مذهبی سرگرمی آموزشیبحثی در اصل امامت
بحثی در اصل امامت
ﻟﺰﻭﻡ
ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺑﻤﻨﻈﻮﺭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ
ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻣﻠﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻄﻮﺭﻳﻜﻪ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺍﻭ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻣﺖ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮﺭﺩ
ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻓﺮﻳﻘﻴﻦ ﺧﺎﺻﻪ ﻭ ﻋﺎﻣﻪ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﻫﻴﭻ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻭ
ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺒﻘﺎﺀ ﺧﻮﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﺤﺚ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﺎﻳﺪ
ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻰ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺳﺎﺯﺩ؟ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻫﺮ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ
ﻳﻚ ﻓﺮﺩ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮔﺮﺩﺩ ﺧﻼﻓﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ
ﻭ ﺁﻟﻪ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻌﺼﻤﺖ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ
ﺧﻼﻓﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺩﻳﻒ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﻯ ﺑﺸﺮﻯ ﺑﺸﻤﺎﺭ ﻣﻴﺂﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺑﻄﺮﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭ
ﺧﻠﻔﺎﺀ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻌﺪﻝ ﻭ ﺩﺍﺩ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ!
ﺍﻣﺎ
ﺑﻌﻘﻴﺪﻩ ﺷﻴﻌﻪ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻣﻨﺼﺐ ﺍﻟﻬﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺗﺎﻟﻰ ﻧﺒﻮﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ
ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﻣﺒﻌﻮﺙ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺪﺍ
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻓﻀﻠﻴﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻘﺎﻃﺒﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻛﻠﻴﻪ ﺳﺠﺎﻳﺎﻯ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﻭ
ﻓﻀﺎﺋﻞ ﻧﻔﺴﺎﻧﻰ،ﻋﺼﻤﺖ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺩﺭﺟﻪ ﺍﻭﻝ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻻﺯﻣﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﻓﻮﻕ ﺗﺸﺨﻴﺺ
ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺷﺮﻁ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﻗﺒﻮﻝ ﻭ ﻳﺎ
ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﺍﺳﺎﺱ ﺩﻳﻦ ﺑﻈﺎﻫﺮ
ﻣﺠﺒﻮﺭﺑﺘﻘﻴﻪ ﻭ ﺑﻴﻌﺖ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻟﻔﻆ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﻤﻌﻨﻰ ﻟﻐﻮﻯ ﺁﻥ ﺑﻬﺮ
ﭘﻴﺸﻮﺍﺋﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻤﺎﻋﺖ (ﺩﺭ ﻧﻤﺎﺯ) ﺣﺘﻰ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻛﻔﺮ ﻧﻴﺰ
ﺍﻃﻼﻕ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﻓﻘﺎﺗﻠﻮﺍ ﺍﺋﻤﺔ ﺍﻟﻜﻔﺮ ﺍﻧﻬﻢ ﻻ
ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻟﻬﻢ (1) .
ﻭﻟﻰ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻋﻠﻢ ﻛﻼﻡ ﻭ ﺑﻤﻌﻨﻰ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺁﻥ ﻛﻪ
ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺍﺳﺖ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﻟﻬﻴﻪ
ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﺩﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻣﺖ ﻣﺘﺎﺑﻌﺖ ﺍﺯ ﺻﺎﺣﺐ
ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻣﻰ ﻻﺯﻡ ﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﺍﺳﺖ،ﺑﻌﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻭ
ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺟﻬﺖ (ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺣﻜﻮﻣﺘـﺒﻴﺎﻥ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ
ﺩﻳﻨﻰـﺮﻫﺒﺮﻯ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﻌﻨﻮﻯ) ﺑﻌﻬﺪﻩ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻭ ﭘﺮ ﻭﺍﺿﺢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻰ
ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﻣﺆﻳﺪ ﺑﺎﻟﻬﺎﻣﺎﺕ ﺭﺑﺎﻧﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺯﻳﺮﺍ
ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺩﻳﻨﻰ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﻯ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻣﺒﻌﻮﺙ ﻣﻴﺸﻮﺩ
ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺑﻘﺎﻯ ﺁﻥ ﺩﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﻧﺼﺐ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﻻﺯﻡ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﻯ
ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ.
ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺳﺘﺪﻻﻻﺕ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮ ﺻﺤﺖ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺩﻟﻴﻠﻰ ﺍﺳﺖ ﻣﻌﺮﻭﻑ
ﺑﺪﻟﻴﻞ ﻟﻄﻒ ﻛﻪ ﭼﻮﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻉ ﺑﺪﻭﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﺨﺘﻞ،ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺁﻥ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺮﺝ ﻭ ﻣﺮﺝ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻟﺬﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺩﻳﻨﻰ ﻭ ﺍﺧﻼﻗﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﺵ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﺴﻌﺎﺩﺕ
ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻟﻄﻒ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﺴﻮﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻣﺒﻌﻮﺙ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﺎﺩﻯ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﻟﻘﺪ ﻣﻦ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﺍﺫ ﺑﻌﺚ ﻓﻴﻬﻢ ﺭﺳﻮﻻ ﻣﻦ ﺍﻧﻔﺴﻬﻢ ﻳﺘﻠﻮﺍ ﻋﻠﻴﻬﻢ
ﺍﻳﺎﺗﻪ ﻭ ﻳﺰﻛﻴﻬﻢ ﻭ ﻳﻌﻠﻤﻬﻢ ﺍﻟﻜﺘﺎﺏ ﻭ ﺍﻟﺤﻜﻤﺔ ﻭ ﺍﻥ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ ﻟﻔﻰ ﺿﻼﻝ ﻣﺒﻴﻦ
(2) .
ﻳﻌﻨﻰ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ (ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻟﻄﻒ) ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻭ ﺍﻛﺮﺍﻡ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎﭘﻴﻐﻤﺒﺮﻯ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺍﻧﮕﻴﺨﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﺁﻳﺎﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻴﺨﻮﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ
(ﺍﺯ ﺷﺮﻙ ﻭ ﭘﻠﻴﺪﻯ ﻭ ﺭﺫﺍﺋﻞ ﺍﺧﻼﻗﻰ) ﺗﺰﻛﻴﻪ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﺣﻜﻤﺖ ﻳﺎﺩﺷﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻭ
ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﻗﺒﻼ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﺁﺷﻜﺎﺭﻯ ﺑﻮﺩﻧﺪ.
ﺩﻟﻴﻞ ﻟﻄﻒ ﺭﺍ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ
ﺑﺎﺭﻩ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺁﻧﺮﺍ ﻧﻤﻰﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﻜﻪ ﻟﻄﻒ
ﺧﺪﺍ ﻛﺎﻣﻞ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺎﻗﺺ ﻭ ﻧﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻤﻰﻣﺎﻧﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺲ
ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﻮﺩ ﻭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ
ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻤﺮﺩﻡ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻧﺰﻭﻝ ﺁﻳﻪ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺩﺭ ﻏﺪﻳﺮ ﺧﻢ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮ ﺍﻳﻦ
ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻓﺼﻮﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ،ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮ ﺍﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻰ ﺩﺭ
ﻛﺘﺎﺏ ﺗﺠﺮﻳﺪ ﺍﻻﻋﺘﻘﺎﺩ ﮔﻮﻳﺪ :ﺍﻻﻣﺎﻡ ﻟﻄﻒ ﻓﻴﺠﺐ ﻧﺼﺒﻪ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺗﺤﺼﻴﻼ ﻟﻠﻐﺮﺽ
(3) .
ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺩﻟﻴﻞ ﻟﻄﻒ ﺁﻳﺎﺗﻰ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ
ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﺧﻼﻓﺖ ﺍﻟﻬﻴﻪ ﻣﻮﻫﺒﺖ ﻭ ﻣﻨﺼﺐ ﺧﺪﺍﺋﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ
ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺁﻳﻪﻫﺎﻯ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ:
ﺍﺫ ﻗﺎﻝ ﺭﺑﻚ ﻟﻠﻤﻼﺋﻜﺔ ﺍﻧﻰ ﺟﺎﻋﻞ ﻓﻰ ﺍﻻﺭﺽ ﺧﻠﻴﻔﺔ (4) ...ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺗﻮ ﺑﻔﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺩﺭ ﺭﻭﻯ ﺯﻣﻴﻦ ﺧﻠﻴﻔﻪﺍﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﻢ...
ﻭ ﺍﺫﺍ ﺑﺘﻠﻰ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺭﺑﻪ ﺑﻜﻠﻤﺎﺕ ﻓﺎﺗﻤﻬﻦ ﻗﺎﻝ ﺍﻧﻰ ﺟﺎﻋﻠﻚ ﻟﻠﻨﺎﺱ ﺍﻣﺎﻣﺎ ﻗﺎﻝ ﻭ ﻣﻦ ﺫﺭﻳﺘﻰ ﻗﺎﻝ ﻻ ﻳﻨﺎﻝ ﻋﻬﺪﻯ ﺍﻟﻈﺎﻟﻤﻴﻦ (5) .
ﭼﻮﻥ
ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺭﺍ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺵ ﺑﺴﺨﻨﺎﻧﻰ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻧﻤﻮﺩ (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻓﻜﻨﺪﻥ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺁﺗﺶ ﺑﺪﺳﺘﻮﺭ
ﻧﻤﺮﻭﺩ ﻭ ﻫﺠﺮﺕ ﺍﺯ ﻭﻃﻦ ﻭ ﻣﺄﻣﻮﺭ ﺷﺪﻥ ﺑﺬﺑﺢ ﺍﺳﻤﻌﻴﻞ ﻭ ﺍﻣﺜﺎﻟﻬﻢ) ﻭ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺁﻣﺎﺩﻩ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭ ﺍﺗﻤﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺎﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺗﺮﺍ (ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻣﻘﺎﻡ ﻧﺒﻮﺕ)
ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻣﺎﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﺪﻫﻢ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﺒﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﺍﻭﻻﺩ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ
ﺑﺪﻩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻋﻬﺪ ﻣﻦ (ﺍﻣﺎﻣﺖ) ﺑﺴﺘﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺁﻳﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ
ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺼﺐ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﺪﺍ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻫﻢ ﺑﺮ ﺍﺷﺨﺎﺹ
ﻇﺎﻟﻢ ﻭ ﺳﺘﻤﮕﺮ ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ ﻭ ﻋﺪﻡ ﻇﻠﻢ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﺼﻤﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﻌﻘﻴﺪﻩ ﺍﻫﻞ
ﺗﺴﻨﻦ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻮﺭﺍ ﻭ ﺍﺟﻤﺎﻉ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﻮﺩ ﺟﻮﺍﺏ ﺁﻳﺎﺕ ﻓﻮﻕ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﺻﺎﺣﺐ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺍﻟﻤﻴﺰﺍﻥ ﺩﺭ ﺫﻳﻞ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺁﻳﻪ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ:
ﺁﻧﭽﻪ
ﺍﺯ ﺁﻳﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻔﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻧﺎﻣﻰ ﺍﺯ
ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻫﻢ ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺫﻛﺮ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﺜﻼ ﺩﺭ
ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ :
ﻭ ﻭﻫﺒﻨﺎ ﻟﻪ ﺍﺳﺤﻖ ﻭ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﻧﺎﻓﻠﺔ ﻭ ﻛﻼ ﺟﻌﻠﻨﺎ ﺻﺎﻟﺤﻴﻦ،ﻭ ﺟﻌﻠﻨﺎﻫﻢ ﺍﺋﻤﺔ ﻳﻬﺪﻭﻥ ﺑﺎﻣﺮﻧﺎ (6) .
ﻭ
ﻣﺎ ﺑﺎﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺳﺤﻖ ﺭﺍ ﻭ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﺭﺍ (ﻛﻪ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺍﺳﺤﻖ ﺑﻮﺩ) ﺑﺨﺸﻴﺪﻳﻢ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺁﻧﻬﺎ
ﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﻴﻜﺎﻥ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻣﺎﻣﺎﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻣﺮ
ﻣﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .
ﻭ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﻭ ﺟﻌﻠﻨﺎ ﻣﻨﻬﻢ ﺍﺋﻤﺔ ﻳﻬﺪﻭﻥ ﺑﺎﻣﺮﻧﺎ ﻟﻤﺎ ﺻﺒﺮﻭﺍ ﻭ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﺑﺎﻳﺎﺗﻨﺎ ﻳﻮﻗﻨﻮﻥ (7) .
ﻭ
ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ (ﺑﻨﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ) ﺍﻣﺎﻣﺎﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻔﺮﻣﺎﻥ ﻣﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﭼﻮﻥ
(ﺑﺴﺨﺘﻰﻫﺎﻯ ﻧﺎﺷﻰ ﺍﺯ ﻧﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﻰ ﻗﻮﻡ) ﺻﺒﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺎﺕ (ﻣﻌﺠﺰﺍﺕ) ﻣﺎ ﻳﻘﻴﻦ
ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ.
ﺑﻄﻮﺭﻳﻜﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺭﺩ (ﻫﺪﺍﻳﺖ) ﺑﻌﻨﻮﺍﻥ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻌﺪ
ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺁﻧﺮﺍ ﻣﻘﻴﺪ ﺑﺎﻣﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﻬﺪﻭﻥ ﺑﺎﻣﺮﻧﺎ
ﻳﻌﻨﻰ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻛﻪ ﺑﺎﻣﺮ ﻣﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ
ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻣﻘﺎﻡ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺑﺎﻣﺮ ﺧﺪﺍ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻳﻜﻨﻮﻉ ﻭﻻﻳﺖ
ﺑﺮ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻃﻦ ﻛﻪ ﺗﻮﺃﻡ ﺑﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﻫﺪﺍﻳﺖ
ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺍﻳﺼﺎﻝ ﺑﻤﻄﻠﻮﺏ ﻳﻌﻨﻰ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪﻥ ﺑﻤﻘﺼﺪ ﺍﺳﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﺋﻰ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ
ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻪ ﻛﺎﺭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺭﺳﻮﻻﻥ ﺑﻠﻜﻪﻋﻤﻮﻡ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻭ
ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺴﻮﻯ ﺧﺪﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ (8) .
ﺑﻤﻮﺿﻮﻉ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ
ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮﺩ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻋﻄﺎﺀ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ
(ﻟﻤﺎ ﺻﺒﺮﻭﺍ ﻭ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﺑﺎﻳﺎﺗﻨﺎ ﻳﻮﻗﻨﻮﻧـﭽﻮﻥ ﺻﺒﺮ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺂﻳﺎﺕ ﻣﺎ ﻳﻘﻴﻦ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ)
ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ،ﻋﻠﺖ ﺍﻋﻄﺎﺀ ﺁﻥ ﺻﺒﺮ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﺁﻧﻬﻢ ﺻﺒﺮ ﻣﻄﻠﻖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻡ
ﺍﻣﺘﺤﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﻳﻘﻴﻦ (ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺻﺒﺮ) ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ
ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
ﻭ ﻛﺬﻟﻚ ﻧﺮﻯ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻣﻠﻜﻮﺕ ﺍﻟﺴﻤﻮﺍﺕ ﻭ ﺍﻻﺭﺽ ﻭ ﻟﻴﻜﻮﻥ ﻣﻦ ﺍﻟﻤﻮﻗﻨﻴﻦ (9) .
ﻳﻌﻨﻰ
ﻭ ﺑﺪﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻠﻜﻮﺕ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺎﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﻳﻘﻴﻦ
ﮔﺮﺩﺩ .ﭘﺲ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻠﻜﻮﺕ ﺑﺮ ﺍﻭ ﻣﻜﺸﻮﻑ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ
ﻛﺴﻰ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﻣﻘﺎﻡ ﺑﺎ ﻋﻈﻤﺖ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺫﺍﺗﺎ ﺳﻌﺎﺩﺗﻤﻨﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ
ﺯﻳﺮﺍ ﺍﮔﺮ ﺫﺍﺗﺎ ﺳﻌﺎﺩﺗﻤﻨﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺷﻘﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺳﺮ ﺑﺰﻧﺪ
ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺼﻮﺭﺕ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺍﺣﺮﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻘﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻣﺤﺘﺎﺝ ﺑﻬﺪﺍﻳﺖ ﺩﻳﮕﺮﻯ
ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﻰ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻡ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺳﺎﺯﺷﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ (10) .
ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ
ﻛﺴﻰ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﻴﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺯ
ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺍﻥ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ
ﺍﺳﺖ ﺍﻓﻀﻞ ﻭ ﺑﺮﺗﺮ ﺍﺳﺖ؟ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﺍﺳﺖ
(ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻧﺒﻮﺕ ﻫﻤﻪ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﻧﺒﻮﺩﻩﺍﻧﺪ) ﻭ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﺎﻣﻠﺘﺮ
ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩ (11) .ﻭ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ
ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﻣﻠﻜﻮﺕ ﺁﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺑﺎﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ
ﻳﻘﻴﻦ ﮔﺮﺩﺩ ﺍﻣﺎ ﻳﻘﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﻴﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺩﺍﺷﺖ ﻓﻮﻕ ﻳﻘﻴﻦ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ
ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺍﻣﺎﻣﺘﺶ ﻫﻢ ﻗﻮﻯﺗﺮ ﺍﺯ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺍﻭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ
ﺑﺎ ﺁﻧﻬﻤﻪ ﻳﻘﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﺑﺨﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩ:ﺭﺏ ﺍﺭﻧﻰ ﻛﻴﻒ ﺗﺤﻰ ﺍﻟﻤﻮﺗﻰ (12) ؟
(ﺧﺪﺍﻳﺎ ﺑﻤﻦ ﻧﺸﺎﻥ ﺑﺪﻩ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻴﻜﻨﻰ؟) ﻭﻟﻰ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﻴﺮ ﻋﻠﻴﻪ
ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻓﺮﻣﻮﺩ :ﻟﻮ ﻛﺸﻒ ﺍﻟﻐﻄﺎﺀ ﻣﺎ ﺍﺯﺩﺩﺕ ﻳﻘﻴﻨﺎ (13) !ﻳﻌﻨﻰ ﺍﮔﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﺠﺎﺑﺎﺕ ﺍﺯ
ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻣﻦ ﺫﺭﻩﺍﻯ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻨﻢ ﻧﻤﻴﺎﻓﺰﺍﻳﻢ!
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻤﻄﺎﻟﺐ
ﻣﻌﺮﻭﺿﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻣﻨﺸﺄ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻬﻴﭻ ﻋﻨﻮﺍﻧﻰ ﺻﻼﺣﻴﺖ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﺑﭽﻨﻴﻦ ﺳﻤﺘﻰ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﻫﺮ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻫﻢ ﺑﺼﻴﺮ ﻭ ﻣﻮﺷﻜﺎﻑ
ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎﺯ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺴﻰ ﺑﻤﻨﺼﺐ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﺭﻙ ﻭ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺳﺖ
ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﻮﺳﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﺍﻭﻟﻮ ﺍﻟﻌﺰﻣﻰ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﻗﻮﻡ ﺧﻮﺩ
ﻓﻘﻂ ﻫﻔﺘﺎﺩ ﻧﻔﺮ ﻭﺍﺟﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺩﺍﺭ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺑﺮﺩ ﻭﻟﻰ
ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺯﺑﺪﻩ ﻭ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺑﻨﻰ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺣﺪﻭﺩ ﻓﻬﻢ ﻭ ﺩﺭﻛﺸﺎﻥ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﺠﺎ ﺑﻮﺩ
ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﮔﻔﺘﻨﺪ.ﺍﺭﻧﺎ ﺍﻟﻠﻪ ﺟﻬﺮﺓ (ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﺑﻤﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺑﺪﻩ) ﭘﺲ ﺟﺎﺋﻰ
ﻛﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻮﺳﻰ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﻧﺤﻮﻯ ﺧﻮﺍﻫﺪ
ﺑﻮﺩ.
ﻭ ﺑﺎﺯ ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﻭﺍﺿﺢ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ
ﻭ ﺁﻟﻪ ﺗﺮﺟﻤﺎﻥ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﻭ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﺍﺳﺮﺍﺭ ﺣﻖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩﺍﺵ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ
ﻗﺮﺁﻥ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ.ﻋﻠﻤﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﻟﻘﻮﻯ (14) ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻭﻯ ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﻣﻈﻬﺮ ﻭ ﻭﺍﺭﺙ
ﭼﻨﻴﻦ ﺻﻔﺎﺗﻰ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪﺩﺭ ﻣﺴﻨﺪ ﺍﻭ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﻭ ﺍﻣﺖ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻧﻤﺎﻳﺪ
ﺑﻌﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﺭﻭﺡ ﻗﺪﺳﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺸﺎﺑﻪ ﻭ ﺳﻨﺨﻴﺘﻰ
ﻣﻴﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ
ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻴﻚ ﻣﺜﺎﻝ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﻣﻴﺸﻮﺩ.
ﻓﺮﺽ ﻛﻨﻴﺪ ﭘﺰﺷﻜﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻯ ﻗﻠﺒﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﮔﺮ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺗﻰ
ﺑﻤﺴﺎﻓﺮﺕ ﺭﻭﺩ ﻭ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺭ ﻏﻴﺎﺑﺶ ﻣﻄﺐ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻗﻠﺒﻰ ﺩﺍﺋﺮ ﺑﺎﺷﺪ
ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺰﺷﻚ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﺷﺘﻪ ﺗﺨﺼﺺ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﺠﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻧﻪ ﺍﺷﺨﺎﺹ
ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﺭﺍ ﺣﺘﻰ ﭘﺰﺷﻚ ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻣﺜﻼ ﺩﻧﺪﺍﻥ ﭘﺰﺷﻜﻰ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻧﻤﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺧﻮﺩ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ،ﻳﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺁﻫﻨﮕﺮﻯ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻣﻮﻗﺘﺎ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﺶ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺴﻰ
ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮﺩﺵ ﺻﺎﺣﺐ ﺁﻥ ﺣﺮﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻻ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺜﻼ ﻗﺼﺎﺑﻰ ﺭﺍ
ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺧﻮﺩ ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺯ ﺑﺪﻳﻬﻴﺎﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻭﺍﺿﺢ ﻭ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ
ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﻴﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﻧﺤﻦ ﺷﺠﺮﺓ ﺍﻟﻨﺒﻮﺓ ﻭ ﻣﺤﻂ ﺍﻟﺮﺳﺎﻟﺔ ﻭ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻟﻤﻼﺋﻜﺔ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ ﺍﻟﻌﻠﻢ ﻭ ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ ﺍﻟﺤﻜﻢ (15) .ﻳﻌﻨﻰ ﻣﺎ (ﺍﺋﻤﻪ ﺍﺛﻨﻰ ﻋﺸﺮ)
ﺍﺯ ﺷﺠﺮﻩ ﻧﺒﻮﺗﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﺪﺍﻧﻰ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻭ ﭘﻴﻐﺎﻡ ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻧﺎﺯﻝ
ﺷﺪﻩ ﻭ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺁﻣﺪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﺎ ﻣﻌﺪﻥﻫﺎﻯ ﻋﻠﻢ ﻭ ﭼﺸﻤﻪﻫﺎﻯ
ﺣﻜﻤﺘﻬﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﻴﻢ.
ﻭ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﺍﻻ ﺍﻥ ﻣﺜﻞ ﺍﻝ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻛﻤﺜﻞ ﻧﺠﻮﻡ ﺍﻟﺴﻤﺎﺀ،ﺍﺫﺍ ﺧﻮﻯ ﻧﺠﻢ ﻃﻠﻊ ﻧﺠﻢ (16) .
ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ
ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺁﻝ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﺳﺘﺎﺭﮔﺎﻥ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺍﺳﺖ،ﺯﻣﺎﻧﻴﻜﻪ
ﺳﺘﺎﺭﻩﺍﻯ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻃﻠﻮﻉ ﻣﻴﻜﻨﺪ (ﺑﺎ ﻓﻮﺕ ﻳﺎ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﻫﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﻰ
ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺠﺎﻯ ﺍﻭ ﻣﻰﻧﺸﻴﻨﺪ .)
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺧﻄﺒﻪ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﺍﻳﻦ ﺍﻟﺬﻳﻦ
ﺯﻋﻤﻮﺍ ﺍﻧﻬﻢ ﺍﻟﺮﺍﺳﺨﻮﻥ ﻓﻰ ﺍﻟﻌﻠﻢ ﺩﻭﻧﻨﺎ؟ﻛﺬﺑﺎ ﻭ ﺑﻐﻴﺎ ﻋﻠﻴﻨﺎ،ﺍﻥ ﺭﻓﻌﻨﺎ ﺍﻟﻠﻪ ﻭ
ﻭﺿﻌﻬﻢ ﻭ ﺍﻋﻄﺎﻧﺎ ﻭ ﺣﺮﻣﻬﻢ ﻭ ﺍﺩﺧﻠﻨﺎ ﻭ ﺍﺧﺮﺟﻬﻢ،ﺑﻨﺎ ﻳﺴﺘﻌﻄﻰ ﺍﻟﻬﺪﻯ ﻭ ﻳﺴﺘﺠﻠﻰ
ﺍﻟﻌﻤﻰ،ﺍﻥ ﺍﻻﺋﻤﺔ ﻣﻦ ﻗﺮﻳﺶ ﻏﺮﺳﻮﺍﻓﻰ ﻫﺬﺍ ﺍﻟﺒﻄﻦ ﻣﻦ ﻫﺎﺷﻢ،ﻻ ﺗﺼﻠﺢ ﻋﻠﻰ ﺳﻮﺍﻫﻢ ﻭ ﻻ
ﺗﺼﻠﺢ ﺍﻟﻮﻻﺓ ﻣﻦ ﻏﻴﺮﻫﻢ (17) .
ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺠﺰ ﻣﺎ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﮔﻤﺎﻥ
ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻋﻠﻢ ﺭﺍﺳﺦ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﻧﺪ: (ﺍﺩﻋﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ) ﺩﺭﻭﻍ ﻭ ﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺍﺳﺖ
ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻓﺮﻭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻭ (ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ) ﺑﻤﺎ
ﻋﻄﺎﺀ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﺎﻧﺮﺍ ﺑﻰ ﺑﻬﺮﻩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍ (ﺩﺭ ﺁﻧﻤﻘﺎﻡ) ﺩﺍﺧﻞ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ
ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺧﺎﺭﺝ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ،ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻣﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﺋﻰ ﻃﻠﺐ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻭ (ﭘﺮﺩﻩ
ﻧﺎﺩﺍﻧﻰ ﻭ ﮔﻤﺮﺍﻫﻰ ﻭ) ﻛﻮﺭﻯ ﺑﺮﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ،ﺯﻳﺮﺍ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﺍﺯ ﻗﺮﻳﺶ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺴﻞ
ﻫﺎﺷﻢ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩﺍﻧﺪ (ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﺧﻼﻓﺖ) ﺑﺮ ﻏﻴﺮ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺧﻠﻔﺎﻯ ﻏﻴﺮ
ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ (ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ) ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ.
ﺣﻀﺮﺕ ﺳﺠﺎﺩ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺩﻋﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺧﺘﻢ ﻗﺮﺁﻥ ﻣﻴﺨﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎﻩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻴﺪﺍﺭﺩ:
ﺍﻟﻠﻬﻢ
ﺍﻧﻚ ﺍﻧﺰﻟﺘﻪ ﻋﻠﻰ ﻧﺒﻴﻚ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻣﺠﻤﻼ ﻭ ﺍﻟﻬﻤﺘﻪ ﻋﻠﻢ ﻋﺠﺎﺋﺒﻪ
ﻣﻜﻤﻼ،ﻭ ﻭﺭﺛﺘﻨﺎ ﻋﻠﻤﻪ ﻣﻔﺴﺮﺍ،ﻭ ﻓﻀﻠﻨﺎ ﻋﻠﻰ ﻣﻦ ﺟﻬﻞ ﻋﻠﻤﻪ ﻭ ﻗﻮﻳﺘﻨﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﻟﺘﺮﻓﻌﻨﺎ
ﻓﻮﻕ ﻣﻦ ﻟﻢ ﻳﻄﻖ ﺣﻤﻠﻪ .
ﺍﻟﻠﻬﻢ ﻓﻜﻤﺎ ﺟﻌﻠﺖ ﻗﻠﻮﺑﻨﺎ ﻟﻪ ﺣﻤﻠﺔ ﻭ ﻋﺮﻓﺘﻨﺎ ﺑﺮﺣﻤﺘﻚ ﺷﺮﻓﻪ ﻭ ﻓﻀﻠﻪ ﻓﺼﻞ ﻋﻠﻰ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻟﺨﻄﻴﺐ ﺑﻪ ﻭ ﻋﻠﻰ ﺁﻟﻪ ﺍﻟﺨﺰﺍﻥ ﻟﻪ (18) .
ﺑﺎﺭ
ﺧﺪﺍﻳﺎ ﺗﻮ ﺁﻧﺮﺍ (ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ) ﺑﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺕ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﻣﺠﻤﻞ
ﻓﺮﻭ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻯ ﻭ ﻋﻠﻢ ﻋﺠﺎﺋﺐ ﺁﻧﺮﺍ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﺑﺎﻭ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﻓﺮﻣﻮﺩﻯ،ﻭ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻤﺎ
ﺑﻤﻴﺮﺍﺙ ﺩﺍﺩﻯ ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺮﺗﺮﻯ ﺑﺨﺸﻴﺪﻯ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ
ﺍﺯ ﺍﻭ ﻓﺰﻭﻥ ﻛﺮﺩﻯ ﻭ ﺭﺗﺒﻪﻣﺎﻧﺮﺍ ﻭﺍﻻﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻭ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻯ ﻛﻪ ﺗﺎﺏ ﺗﺤﻤﻞ ﺍﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﺭﺍ
ﻧﺪﺍﺷﺖ.
ﺑﺎﺭ ﺍﻟﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﺩﻟﻬﺎﻯ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﮕﺎﻫﺪﺍﺭﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ
ﺩﻳﺪﻯ ﻭ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﺭﺣﻤﺖ ﺷﺮﻑ ﻭ ﻓﻀﻞ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻤﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪﻯ ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ
ﺁﻟﻪ ﻛﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻭﻻﺩ ﺍﻭ ﻛﻪ ﮔﻨﺠﻮﺭﺍﻥ ﻋﻠﻢ ﺍﻭﻳﻨﺪ ﺩﺭﻭﺩ ﺑﻔﺮﺳﺖ.
ﺍﺯ
ﻣﻀﻤﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﺎﺕ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻴﺂﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻣﺒﻴﻦ ﻭ ﻣﻔﺴﺮﻯ
ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﻣﻠﻬﻢ ﻭ ﻣﺆﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﺍﺣﺮﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ
ﻣﻘﺎﻣﻰ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻄﻼﻥ ﺳﺨﻦ ﻋﻤﺮ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺭﺣﻠﺖ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ
ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﮔﻔﺖ ﺣﺴﺒﻨﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻟﻠﻪ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ
ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻔﺴﺮ ﻭ ﻣﺒﻴﻦ ﺁﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮﺑﻪ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻤﻰﺩﻫﺪ ﻓﺮﺿﺎ ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻋﻠﻢ
ﻃﺐ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﺁﻧﻜﺘﺎﺏ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ
ﺑﻄﺒﻴﺐ ﺑﻰ ﻧﻴﺎﺯ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻃﺒﻴﺐ ﺣﺎﺫﻗﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ
ﺁﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﺪﻳﮕﺮﺍﻥ ﺗﺪﺭﻳﺲ ﻛﻨﺪ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ
ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺚ ﺛﻘﻠﻴﻦ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﻋﺎﻣﻪ ﻭ ﺧﺎﺻﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﻭ ﻗﻄﻌﻰ
ﺍﺳﺖ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﻫﻤﺪﻭﺵ ﻋﺘﺮﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﻤﺮﺩﻡ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺁﻧﺪﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺟﺪﺍ
ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﻨﺎﺭ ﺣﻮﺽ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﻮﻧﺪ،ﻭ ﻟﻦ ﻳﻔﺘﺮﻗﺎ ﺣﺘﻰ ﻳﺮﺩﺍ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﺤﻮﺽ (19) .ﻭ
ﻋﻤﻼ ﻧﻴﺰ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺮ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻼﻓﺘﺶ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺒﻬﻢ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻗﻀﺎﺋﻰ ﺭﺍ
ﻧﺘﻮﺍﻧﺴﺖ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﻌﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﭘﻨﺎﻩ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺖ ﻟﻮ
ﻻ ﻋﻠﻰ ﻟﻬﻠﻚ ﻋﻤﺮ .ﻭ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﭼﻮﻥ ﻣﻠﻬﻢ ﺑﺎﻓﺎﺿﺎﺕ ﺭﺑﺎﻧﻰ ﻭ ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﺎﻃﻖ ﺑﻮﺩ
ﻓﻮﺭﺍ ﺭﻓﻊ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻋﻤﺮ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﺭﻫﺎﺋﻰ ﻣﻰﺑﺨﺸﻴﺪ.
ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺁﻳﺎﺕ
ﻣﺘﺸﺎﺑﻪ ﻭ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻣﺠﻤﻼﺕ ﻭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻣﺒﻬﻢ ﻭ ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻼﺕ ﻋﻠﻤﻰ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻗﻀﺎﺋﻰ
ﺧﻮﺍﻩ ﻧﺎﺧﻮﺍﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻳﺠﺎﺏ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻓﺘﻮﺍﻯ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﻓﺘﺎﻭﻯ ﻓﻘﻬﺎﺀ ﺭﻭﻯ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺘﻜﻰ ﺑﻌﻠﻢ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺪﻧﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﻰ
ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺩﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺆﺍﻝ ﻣﺸﻜﻞ ﻭ ﺑﻐﺮﻧﺠﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺋﻤﻪ ﺍﻃﻬﺎﺭ
ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻠﺰﻡ ﺑﺎﺳﺘﻨﺒﺎﻁ ﺁﻥ ﺣﻜﻢ ﺍﺯ
ﺳﺎﻳﺮ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﻓﻮﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺄﻣﻞ ﻭ ﺩﺭﻧﮓ ﺟﻮﺍﺏ ﺩﺍﺩﻩﺍﻧﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﺮ
ﻛﺠﺎ ﺍﺑﻬﺎﻣﻰ ﺩﺭ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺁﻧﺮﺍ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺧﺪﺍﻯ
ﺗﻌﺎﻟﻰﺭﺍ ﺍﺯ ﻧﺰﻭﻝ ﺁﻥ ﺁﻳﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻘﻴﺪ ﺑﺘﻄﺒﻴﻖ ﺁﻥ ﺑﺎ
ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺍﺩﺑﻰ ﻭ ﻳﺎ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﻋﻠﻤﻰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺍﺯ
ﻧﻈﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﺗﺎﻟﻰ ﻣﻘﺎﻡ ﻧﺒﻮﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺤﻜﻤـﺎﻫﻞ ﺍﻟﺒﻴﺖ ﺍﺩﺭﻯ ﺑﻤﺎ ﻓﻰ ﺍﻟﺒﻴﺖ (ﺍﻫﻞ ﺧﺎﻧﻪ
ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻴﺪﺍﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪ ﭼﻪ ﻫﺴﺖ) ﺍﺋﻤﻪ ﺍﻃﻬﺎﺭ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﻟﺪﻧﻰ ﻭ ﺍﻟﻬﺎﻣﻰ ﺧﻮﺩ
ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺭﺍ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻌﺮﻭﺿﻪ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺨﻼﺻﻪ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﻨﻰ ﻭ ﺷﻴﺦ ﺻﺪﻭﻕ ﻋﻠﻴﻬﻤﺎ ﺍﻟﺮﺣﻤﺔ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻌﺰﻳﺰ
ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺯ ﺣﻀﺮﺕ ﺭﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻧﻘﻞ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺫﻳﻼ ﺍﺷﺎﺭﻩ
ﻣﻴﺸﻮﺩ.
ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﮔﻮﻳﺪ ﻣﻮﻗﻌﻴﻜﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺭﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺗﺎﺯﻩ
ﺑﻤﺮﻭ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻣﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ
ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺁﻥ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻴﻜﺮﺩﻧﺪ ﺑﺨﺪﻣﺘﺶ ﻋﺮﺽ ﻛﺮﺩﻡ.
ﺣﻀﺮﺕ
ﺗﺒﺴﻢ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺍﻯ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻌﺰﻳﺰ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺁﺭﺍﺀ ﺧﻮﺩ ﮔﻮﻝ
ﺧﻮﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﺰ ﻭ ﺟﻞ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺵ ﺭﺍ ﻗﺒﺾ ﺭﻭﺡ ﻧﻔﺮﻣﻮﺩ ﺗﺎ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻳﺶ
ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺮﺩ ﻭ ﻗﺮﺁﻥ ﺭﺍ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻥ ﻫﺮ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺣﻼﻝ ﻭ ﺣﺮﺍﻡ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ
ﻛﻠﻴﻪ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻳﻬﺎﻯ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺁﻧﺴﺖ ﻧﺎﺯﻝ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﺍﻣﺮ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻛﻤﺎﻝ ﺩﻳﻦ
ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻫﻢ ﺭﺣﻠﺖ ﻧﻔﺮﻣﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻣﺘﺶ ﻣﻌﺎﻟﻢ
ﺩﻳﻨﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻥ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﻭ ﺭﺍﻫﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺣﻖ ﺍﺳﺖ ﺭﻭﺷﻦ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪ ﻭ ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ
ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺭﺍ ﺑﺴﻤﺖ ﭘﻴﺸﻮﺍ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﭼﻴﺰﻯ ﺍﺯ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﺎﺕ ﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﻓﺮﻭ
ﮔﺬﺍﺭ ﻧﻜﺮﺩ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﺰ ﻭ ﺟﻞ ﺩﻳﻨﺶ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻞ
ﻧﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﻜﻪ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻛﻨﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﻛﺎﻓﺮ ﮔﺸﺘﻪ
ﺍﺳﺖ.
ﺁﻳﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﻗﺪﺭ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻣﺖ ﻣﻴﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺎﺧﺘﻴﺎﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ؟ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺑﺴﻰ ﻗﺪﺭﺵ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮ ﻭ ﺷﺄﻧﺶ
ﻋﻈﻴﻢﺗﺮ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﺶ ﻋﺎﻟﻴﺘﺮ ﻭ ﻋﻤﻘﺶ ﻓﺮﻭﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﻋﻘﻮﻝ (ﻧﺎﻗﺺ) ﺧﻮﺩ
ﺑﺪﺍﻥ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﺀ ﺧﻮﺩ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭﻙ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻤﻴﻞ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﻣﺎﻣﻰ ﺭﺍ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻨﺼﺐ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻣﻘﺎﻡ ﺷﺎﻣﺨﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﺰ ﻭ ﺟﻞ ﺁﻧﺮﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ
ﻧﺒﻮﺕ ﻭ ﺧﻠﺖ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻴﻢﺑﺤﻀﺮﺕ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﻓﻀﻴﻠﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ
ﺑﺪﺍﻥ ﻣﺸﺮﻑ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻧﺎﻣﺶ ﺭﺍ ﺑﻠﻨﺪ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﺍﻧﻰ ﺟﺎﻋﻠﻚ
ﻟﻠﻨﺎﺱ ﺍﻣﺎﻣﺎ ﻗﺎﻝ ﻭ ﻣﻦ ﺫﺭﻳﺘﻰ ﻗﺎﻝ ﻻ ﻳﻨﺎﻝ ﻋﻬﺪﻯ ﺍﻟﻈﺎﻟﻤﻴﻦ (20) .ﭘﺲ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ
ﺗﺼﺪﻯ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺳﺘﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎﻃﻞ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ
ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﭘﺎﻛﺎﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺳﭙﺲ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺭﺍ ﮔﺮﺍﻣﻰ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻭﻻﺩ ﭘﺎﻙ ﻭ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺍﻭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ:
ﻭ
ﻭﻫﺒﻨﺎ ﻟﻪ ﺍﺳﺤﻖ ﻭ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﻧﺎﻓﻠﺔ ﻭ ﻛﻼ ﺟﻌﻠﻨﺎ ﺻﺎﻟﺤﻴﻦ ﻭ ﺟﻌﻠﻨﺎﻫﻢ ﺍﺋﻤﺔ ﻳﻬﺪﻭﻥ
ﺑﺎﻣﺮﻧﺎ ﻭ ﺍﻭﺣﻴﻨﺎ ﺍﻟﻴﻬﻢ ﻓﻌﻞ ﺍﻟﺨﻴﺮﺍﺕ ﻭ ﺍﻗﺎﻡ ﺍﻟﺼﻠﻮﺓ ﻭ ﺍﻳﺘﺎﺀ ﺍﻟﺰﻛﻮﺓ ﻭ ﻛﺎﻧﻮﺍ
ﻟﻨﺎ ﻋﺎﺑﺪﻳﻦ (21) .
ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺳﺤﺎﻕ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﺭﺍ ﺑﺎﻭ ﺑﺨﺸﻴﺪﻳﻢ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺭﺍ
ﺻﺎﻟﺢ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻧﻤﻮﺩﻳﻢ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﻣﺎﻣﺎﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻣﺮ ﻣﺎ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ
ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻧﻴﻚ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﻭ ﺩﺍﺩﻥ ﺯﻛﻮﺓ ﺭﺍ ﺑﺪﺍﻧﻬﺎ ﻭﺣﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻭ
ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ.ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ (ﭘﺎﻙ ﻭ
ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ) ﺍﻭ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﻗﺮﻥﻫﺎ ﺍﺯ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺍﺭﺙ ﻣﻰﺑﺮﺩﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪﺍﻯ
ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺍﺭﺙ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ:
ﺍﻥ ﺍﻭﻟﻰ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﺑﺎﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻟﻠﺬﻳﻦ ﺍﺗﺒﻌﻮﻩ ﻭ ﻫﺬﺍ ﺍﻟﻨﺒﻰ ﻭ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺁﻣﻨﻮﺍ ﻭ ﺍﻟﻠﻪ ﻭﻟﻰ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ (22) .
ﺳﺰﺍﻭﺍﺭﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﻧﺪﮔﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭﻟﻰ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺲ
ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺑﺪﺳﺘﻮﺭ ﺧﺪﺍﻯ
ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻭ ﺑﺮﺳﻢ ﺁﻧﭽﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭﺍﺟﺐ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻌﻬﺪﻩ ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ ﮔﺬﺍﺷﺖ ﻭ
ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺍﻭ ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺂﻧﺎﻥ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ
ﺟﺎﺭﻯ ﮔﺸﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﻭ ﻗﺎﻝ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺍﻭﺗﻮﺍ ﺍﻟﻌﻠﻢ ﻭ ﺍﻻﻳﻤﺎﻥ ﻟﻘﺪ ﻟﺒﺜﺘﻢ
ﻓﻰ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﻰ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﺒﻌﺚ (23) .
ﻛﻪ ﻣﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ ﺍﺋﻤﻪ ﻫﺪﻯ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﻭﻻﺩ
ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ ﭘﺲ
ﺍﻳﻦ ﻧﺎﺩﺍﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ؟
ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ
ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻧﺒﻴﺎﺀ ﻭ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﺍﻭﺻﻴﺎﺀ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺧﻼﻓﺖ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺭﺳﻮﻝ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ
ﺁﻟﻪ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﻴﺮ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻭ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﺣﺴﻦ ﻭ ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻬﻢ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺯﻣﺎﻡ ﺩﻳﻦ ﻭ ﻣﺎﻳﻪ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺻﻼﺡ ﺩﻧﻴﺎ ﻭ ﻋﺰﺕ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺭﻳﺸﻪ ﻧﻤﻮ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺷﺎﺧﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺁﻧﺴﺖ.
ﻛﺎﻣﻞ
ﺷﺪﻥ ﻧﻤﺎﺯ ﻭ ﺯﻛﻮﺓ ﻭ ﺭﻭﺯﻩ ﻭ ﺣﺞ ﻭ ﺟﻬﺎﺩ ﻭ ﺯﻳﺎﺩ ﺷﺪﻥ ﻏﻨﺎﺋﻢ ﻭ ﺻﺪﻗﺎﺕ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻯ
ﺣﺪﻭﺩ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﺻﻴﺎﻧﺖ ﺣﺪﻭﺩ ﻭ ﺛﻐﻮﺭ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎﻡ
ﺣﻼﻝ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺣﻼﻝ ﻭ ﺣﺮﺍﻣﺶ ﺭﺍ ﺣﺮﺍﻡ ﺩﺍﻧﺪ،ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﺣﺪﻭﺩ ﺍﻟﻬﻰ ﻗﻴﺎﻡ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺍﺯ
ﺣﺮﻳﻢ ﺩﻳﻦ ﺩﻓﺎﻉ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ ﻭ ﭘﻨﺪ ﻭ ﻣﻮﻋﻈﻪ ﻧﻴﻜﻮ ﻭ ﺑﺮﻫﺎﻥ ﻗﺎﻃﻊ
ﺑﺮﺍﻩ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻴﻜﻨﺪ.
ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ ﻃﺎﻟﻊ ﻭ ﺩﺭﺧﺸﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﻧﻮﺭﺵ ﮔﻴﺘﻰ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻓﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺑﺪﺍﻥ ﻧﺮﺳﺪ.ﺍﻣﺎﻡ
ﭼﻮﻥ ﻣﺎﻩ ﭼﻬﺎﺭﺩﻩ ﺷﺒﻪ ﻧﻮﺭﺍﻧﻰ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺮﺍﻍ ﻓﺮﻭﺯﺍﻥ ﻭ ﻣﺸﻌﺸﻊ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﻫﺪﺍﻳﺘﻰ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﻜﻴﻬﺎﻯ ﺷﺐ ﻭ ﻋﺒﻮﺭ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺍﺝ ﺩﺭﻳﺎﻫﺎ
ﻣﻮﺟﺐ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﺋﻰ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﺏ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻭ ﮔﻮﺍﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺸﻨﮕﺎﻥ (ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﻟﻬﻴﻪ) ﻭ ﺩﻻﻟﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﺮ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﻫﻼﻛﺖ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻣﻴﻦ ﺧﺪﺍ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺧﻠﻘﺶ،ﻭ ﺣﺠﺖ ﺍﻭﺳﺖ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ،ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦﺍﻭﺳﺖ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎﻳﺶ ﻭ ﺑﺴﻮﻯ ﺧﺪﺍ ﺩﻋﻮﺕ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻭ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﭘﺎﻙ ﻭ ﺍﺯ ﻋﻴﻮﺏ ﻣﻨﺰﻩ ﻭ ﺑﺮ ﻛﻨﺎﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻌﻠﻢ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﻣﺨﺼﻮﺹ،ﻭ ﺣﻠﻢ ﺭﺍ ﺷﻌﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎﻡ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﻈﺎﻡ ﺩﻳﻦ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺰﺕ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻭ ﺧﺸﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ ﻭ ﺳﺒﺐ ﻫﻼﻙ ﻛﺎﻓﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻣﺎﻡ
ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ ﻛﺴﻰ ﺑﺎ ﺍﻭ ﻫﻤﻄﺮﺍﺯ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﻫﻴﭻ ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪﻯ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ
ﻧﻜﻨﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻭ ﻧﻈﻴﺮﻯ (ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﻳﮕﺮ) ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻣﺨﺼﻮﺹ
ﺍﻭﺳﺖ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﺘﺎﺝ ﺑﻄﻠﺐ ﻭ ﺍﻛﺘﺴﺎﺏ ﺍﺯ ﻏﻴﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﻫﺐ ﺍﺯ
ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍﻯ ﺑﺨﺸﻨﺪﻩ ﺑﺎﻭ ﻋﻄﺎﺀ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﭘﺲ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻤﻘﺎﻡ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺮﺳﺪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟
ﻫﻴﻬﺎﺕ،ﻫﻴﻬﺎﺕ،ﺩﺭ
ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﺧﺮﺩﻫﺎ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺑﺮﺩﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﻴﺮﺍﻫﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﻭ ﻋﻘﻞﻫﺎ ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻥ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﻭ
ﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺑﻴﻔﺮﻭﻍ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺣﻜﻤﺎﺀ ﻣﺘﺤﻴﺮ ﻭ ﺳﺨﻨﻮﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﻭ
ﺧﺮﺩﻣﻨﺪﺍﻥ ﺩﺭ ﻧﺎﺩﺍﻧﻰ ﻭ ﺷﻌﺮﺍﺀ ﻭ ﺍﺩﺑﺎ ﻋﺎﺟﺰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺳﺨﻨﺪﺍﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺎﻧﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ
ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺷﺄﻧﻰ ﺍﺯ ﺷﺌﻮﻥ ﻭ ﺍﻭﺻﺎﻑ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﻳﺎ ﻓﻀﻴﻠﺘﻰ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﺋﻞ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ
ﻫﻤﮕﻰ ﺑﻌﺠﺰ ﻭ ﻗﺼﻮﺭ ﺧﻮﺩ ﻣﻌﺘﺮﻑ ﮔﺸﺘﻪﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺼﻮﺭﺕ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ
ﻓﻀﺎﺋﻞ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺘﻮﺻﻴﻒ ﺩﺭ ﺁﻳﺪ ﻳﺎ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻳﺎ ﻛﺴﻰ ﭘﻴﺪﺍ
ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺍﻭ ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺑﻰ ﻧﻴﺎﺯﻯ ﻛﻨﺪ؟
ﻧﻪ،ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ
ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻯ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻓﻖ ﺣﻘﻴﻘﺘﺶ ﺍﺯ
ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻭﺻﻒ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺴﻰ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺠﺎ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ
ﻛﺠﺎ ﻭ ﻋﻘﻮﻝ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺠﺎ ﻭ ﺍﻭ ﻛﺠﺎ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻭ ﻛﺠﺎ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻴﺸﻮﺩ؟
ﺁﻳﺎ ﮔﻤﺎﻥ
ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻮﺩ؟ﺑﺨﺪﺍ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺭﺍ
ﮔﻮﻝ ﺯﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﻃﻞ ﻭ ﺑﻴﻬﻮﺩﻩﺍﻯ ﺭﺍ ﺁﺭﺯﻭ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻧﺮﺩﺑﺎﻥ
ﻟﻐﺰﻧﺪﻩﺍﻯ (ﻳﺎ ﮔﺮﺩﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻭ ﻟﻐﺰﻧﺪﻩﺍﻯ ﻛﻪ ﻗﺪﻡﻫﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻴﻠﻐﺰﻧﺪ ﻭ ﺑﭙﺎﻳﻴﻦ
ﺳﻘﻮﻁ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ) ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﻘﻮﻝ ﺣﻴﺮﺕ ﺯﺩﻩ ﻭ ﻧﺎﻗﺺ ﻭ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﺀ ﮔﻤﺮﺍﻩ
ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﻧﺼﺐﺍﻣﺎﻡ ﻛﻨﻨﺪ!ﺧﺪﺍ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻜﺸﺪ ﺑﻜﺠﺎ ﻣﻨﺤﺮﻑ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﺎﺭ ﻣﺸﻜﻠﻰ ﺭﺍ
ﺍﺭﺍﺩﻩ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭﻭﻏﻰ (ﺍﺯ ﺧﻮﺩ) ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﮕﻤﺮﺍﻫﻰ ﺩﻭ ﺭﻭ ﺷﺪﻳﺪﻯ ﺩﭼﺎﺭ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ
ﺣﻴﺮﺕ ﻭ ﺳﺮﮔﺮﺩﺍﻧﻰ ﺍﻓﺘﺎﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﻴﻨﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺭﻫﺎ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺷﻴﻄﺎﻥ
ﻛﺮﺩﺍﺭﻫﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮﺷﺎﻥ ﺟﻠﻮﻩ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺑﺪﺭ ﺑﺮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺍﻫﻞ ﺑﺼﻴﺮﺕ
ﻫﻢ ﺑﻮﺩﻧﺪ (ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ) :
ﻭ ﺯﻳﻦ ﻟﻬﻢ ﺍﻟﺸﻴﻄﺎﻥ ﺍﻋﻤﺎﻟﻬﻢ ﻓﺼﺪﻫﻢ ﻋﻦ ﺍﻟﺴﺒﻴﻞ ﻭ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﻣﺴﺘﺒﺼﺮﻳﻦ (24) .
ﺍﺯ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻧﺶ ﺭﻭ ﮔﺮﺩﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎﻧﺘﺨﺎﺏ ﺧﻮﺩ
ﮔﺮﺍﺋﻴﺪﻧﺪ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﻜﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺁﺷﻜﺎﺭﺍ ﺑﺂﻧﺎﻥ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ:ﻭ ﺭﺑﻚ ﻳﺨﻠﻖ ﻣﺎ ﻳﺸﺎﺀ ﻭ
ﻳﺨﺘﺎﺭ ﻣﺎ ﻛﺎﻥ ﻟﻬﻢ ﺍﻟﺨﻴﺮﺓ (25) .
ﻭ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺕ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻣﻴﺂﻓﺮﻳﻨﺪ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ.
ﻭ ﺑﺎﺯ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﻭ ﻣﺎ ﻛﺎﻥ ﻟﻤﺆﻣﻦ ﻭ ﻻ ﻣﺆﻣﻨﺔ ﺍﺫﺍ ﻗﻀﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻣﺮﺍ ﺍﻥ ﻳﻜﻮﻥ ﻟﻬﻢ ﺍﻟﺨﻴﺮﺓ ﻣﻦ ﺍﻣﺮﻫﻢ (26) .
ﻭ ﺑﺮﺍﻯ ﻫﻴﭻ ﻣﺮﺩ ﻣﺆﻣﻦ ﻭ ﺯﻥ ﻣﺆﻣﻨﻪﺍﻯ ﺯﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺵ ﭼﻴﺰﻯ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺣﻖ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺍﻣﺮﻯ ﻧﻴﺴﺖ.ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ:
ﻣﺎ
ﻟﻜﻢ ﻛﻴﻒ ﺗﺤﻜﻤﻮﻥ،ﺍﻡ ﻟﻜﻢ ﻛﺘﺎﺏ ﻓﻴﻪ ﺗﺪﺭﺳﻮﻥ،ﺍﻥ ﻟﻜﻢ ﻓﻴﻪ ﻟﻤﺎ ﺗﺨﻴﺮﻭﻥ،ﺍﻡ ﻟﻜﻢ
ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻋﻠﻴﻨﺎ ﺑﺎﻟﻐﺔ ﺍﻟﻰ ﻳﻮﻡ ﺍﻟﻘﻴﺎﻣﺔ ﺍﻥ ﻟﻜﻢ ﻟﻤﺎ ﺗﺤﻜﻤﻮﻥ،ﺳﻠﻬﻢ ﺍﻳﻬﻢ ﺑﺬﻟﻚ
ﺯﻋﻴﻢ،ﺍﻡ ﻟﻬﻢ ﺷﺮﻛﺎﺀ ﻓﻠﻴﺄﺗﻮﺍ ﺑﺸﺮﻛﺎﺋﻬﻢ ﺍﻥ ﻛﺎﻧﻮﺍ ﺻﺎﺩﻗﻴﻦ (27) .
ﺷﻤﺎ ﺭﺍ
ﭼﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺣﻜﻢ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ؟ﻳﺎ ﻛﺘﺎﺑﻰ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﺭﺱ ﻣﻴﺨﻮﺍﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﭽﻪ
ﺧﻮﺍﻫﻴﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﺑﺎﺷﺪ؟ﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎﻣﺎ ﭘﻴﻤﺎﻥ ﻣﺤﻜﻤﻰ
ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻴﺪ ﺣﻜﻢ ﻛﻨﻴﺪ؟ (ﺍﻯ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﺎ) ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﭙﺮﺱ ﻛﻪ ﻛﺪﺍﻣﺸﺎﻥ
ﺑﺪﺍﻥ ﺣﻜﻢ ﺿﺎﻣﻨﻨﺪ؟ﺁﻳﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﻜﺎﺭ ﺷﺮﻳﻜﺎﻧﻰ ﻫﺴﺖ؟ﭘﺲ ﺍﮔﺮ ﺭﺍﺳﺖ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ
ﺷﺮﻳﻜﺎﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﻭﺭﻧﺪ.
ﻭ ﺑﺎﺯ ﺧﺪﺍﻯ ﻋﺰ ﻭ ﺟﻞ ﻓﺮﻣﻮﺩ:ﺃﻓﻼ ﻳﺘﺪﺑﺮﻭﻥ ﺍﻟﻘﺮﺍﻥ ﺍﻡ ﻋﻠﻰ ﻗﻠﻮﺏ ﺍﻗﻔﺎﻟﻬﺎ؟ﺍﻡ ﻃﺒﻊ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻰ ﻗﻠﻮﺑﻬﻢ ﻓﻬﻢ ﻻ ﻳﻔﻘﻬﻮﻥ (28) ؟
ﺁﻳﺎ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﺗﺪﺑﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﮕﺮ ﺑﺮ ﺩﻟﻬﺎ ﻗﻔﻞ ﺯﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ﻳﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﺩﻟﻬﺎﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻬﺮ ﺯﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﻗﻮﻡ ﺑﻴﺪﺍﻧﺸﻨﺪ؟ﻭ ﻳﺎ:
ﻗﺎﻟﻮﺍ
ﺳﻤﻌﻨﺎ ﻭ ﻫﻢ ﻻ ﻳﺴﻤﻌﻮﻥ،ﺍﻥ ﺷﺮ ﺍﻟﺪﻭﺍﺏ ﻋﻨﺪ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺼﻢ ﺍﻟﺒﻜﻢ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻻ ﻳﻌﻘﻠﻮﻥ،ﻭ
ﻟﻮ ﻋﻠﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﻓﻴﻬﻢ ﺧﻴﺮﺍ ﻻﺳﻤﻌﻬﻢ ﻭ ﻟﻮ ﺍﺳﻤﻌﻬﻢ ﻟﺘﻮﻟﻮﺍ ﻭ ﻫﻢ ﻣﻌﺮﺿﻮﻥ (29) .
ﮔﻔﺘﻨﺪ
ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻧﻤﻰﺷﻨﻴﺪﻧﺪ،ﺣﻘﻴﻘﺔ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺟﺎﻧﺪﺍﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺮ ﻭ
ﻻﻟﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﺗﻌﻘﻞ ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻧﺎﻥ ﺧﻴﺮﻯ ﻣﻴﺪﻳﺪ
ﺑﺂﻧﻬﺎ ﺷﻨﻮﺍﺋﻰ ﻣﻴﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﮔﺮ ﻫﻢ ﺷﻨﻮﺍﺋﻰ ﻣﻴﺪﺍﺩ ﺣﺘﻤﺎ ﺭﻭ ﮔﺮﺩﺍﻥ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺍﻋﺮﺍﺽ
ﻣﻴﻨﻤﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻳﺎ:ﻗﺎﻟﻮﺍ ﺳﻤﻌﻨﺎ ﻭ ﻋﺼﻴﻨﺎ (30) ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ ﻭ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ.
(ﺑﻨﺎ
ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﻯ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻰ ﻧﻴﺴﺖ) ﺑﻠﻜﻪ ﺁﻥ ﻓﻀﻞ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺮ
ﻛﺲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﻀﻞ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺳﺘـﺒﻞ ﻫﻮ ﻓﻀﻞ ﺍﻟﻠﻪ ﻳﺆﺗﻴﻪ ﻣﻦ ﻳﺸﺎﺀ ﻭ
ﺍﻟﻠﻪ ﺫﻭ ﺍﻟﻔﻀﻞ ﺍﻟﻌﻈﻴﻢ .
ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﺎﺋﺰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ
ﻛﻨﻨﺪ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﺎﻟﻤﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺣﺘﺶ ﺍﺯ ﻟﻮﺙ ﻧﺎﺩﺍﻧﻰ ﻣﺒﺮﺍ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﺷﺒﺎﻧﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﻣﻪ ﺭﻭﮔﺮﺩﺍﻥ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﻣﻌﺪﻥ ﻗﺪﺱ ﻭ ﻃﻬﺎﺭﺕ ﻭ ﻃﺎﻋﺖ ﻭ ﺯﻫﺪ ﻭ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ
ﻋﺒﺎﺩﺕ ﺍﺳﺖ.ﺩﻋﻮﺕ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﺨﺼﻮﺹ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻧﺴﻞ ﭘﺎﻙ ﺯﻫﺮﺍﻯ ﺑﺘﻮﻝ ﺍﺳﺖ،ﺩﻭﺩﻣﺎﻧﺶ
ﺟﺎﻯ ﻃﻌﻦ ﻭ ﻏﻤﺰ ﻧﻴﺴﺖﻭ ﻫﻴﭻ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺴﺒﻰ (ﺩﺭ ﻋﻠﻮ ﺣﺴﺐ ﻭ ﻧﺴﺐ) ﺑﺪﻭ ﻧﻤﻴﺮﺳﺪ.
ﺍﺯ
ﻗﺒﻴﻠﻪ ﻗﺮﻳﺶ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﻫﺎﺷﻢ ﻭ ﻋﺘﺮﺕ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ
ﺭﺿﺎﻯ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻋﺰ ﻭ ﺟﻞ ﺍﺳﺖ،ﺷﺮﺍﻓﺖ ﺍﺷﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﺍﻭﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻭﻻﺩ ﻋﺒﺪ ﻣﻨﺎﻑ ﺍﺳﺖ ﻋﻠﻤﺶ
ﻧﻤﻮ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﺣﻠﻤﺶ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻗﻮﻯ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺁﮔﺎﻩ ﺍﺳﺖ،ﺍﻃﺎﻋﺘﺶ
ﻭﺍﺟﺐ ﻭ ﺑﺎﻣﺮ ﺧﺪﺍﻯ ﻋﺰ ﻭ ﺟﻞ ﻗﺎﺋﻢ ﺍﺳﺖ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺧﻴﺮ ﺧﻮﺍﻩ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ
ﺣﺎﻓﻆ ﻭ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﺭﺍ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ
ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﻋﻠﻢ ﻭ ﺣﻜﻤﺖ ﺧﻮﺩ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﮕﺮﺍﻥ ﻧﺪﺍﺩﻩ ﺑﺪﺍﻧﻬﺎ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ
ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻠﻢ ﺁﻧﺎﻥ ﻓﻮﻕ ﺩﺍﻧﺶ ﺍﻫﻞ ﺯﻣﺎﻧﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
ﺍﻓﻤﻦ ﻳﻬﺪﻯ ﺍﻟﻰ ﺍﻟﺤﻖ ﺍﺣﻖ ﺍﻥ ﻳﺘﺒﻊ ﺍﻣﻦ ﻻ ﻳﻬﺪﻯ ﺍﻻ ﺍﻥ ﻳﻬﺪﻯ ﻓﻤﺎ ﻟﻜﻢ ﻛﻴﻒ ﺗﺤﻜﻤﻮﻥ (31) ؟
ﺁﻳﺎ
ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺴﻮﻯ ﺣﻖ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﻛﺴﻰ ﺭﺍ
ﻛﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﭘﻴﺪﺍ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮﺩ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺷﻮﺩ ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﭼﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ
ﺣﻜﻢ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ؟
ﻭ ﺑﺎﺯ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ:ﻭ ﻣﻦ ﻳﺆﺕ ﺍﻟﺤﻜﻤﺔ ﻓﻘﺪ ﺍﻭﺗﻰ ﺧﻴﺮﺍ ﻛﺜﻴﺮﺍ (32) .
ﺑﻬﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺣﻜﻤﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺧﻴﺮ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﺯ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻃﺎﻟﻮﺕ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
ﺍﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﺻﻄﻔﻴﻪ ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻭ ﺯﺍﺩﻩ ﺑﺴﻄﺔ ﻓﻰ ﺍﻟﻌﻠﻢ ﻭ ﺍﻟﺠﺴﻢ ﻭ ﺍﻟﻠﻪ ﻳﺆﺗﻰ ﻣﻠﻜﻪ ﻣﻦ ﻳﺸﺎﺀ ﻭ ﺍﻟﻠﻪ ﻭﺍﺳﻊ ﻋﻠﻴﻢ (33) .
ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ
ﺍﻭ ﺭﺍ (ﻃﺎﻟﻮﺕ ﺭﺍ) ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ ﻭ ﺑﻌﻠﻢ ﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﺍﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ
ﻣﻠﻜﺶ ﺭﺍ ﺑﻬﺮ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭﺳﻌﺖ ﺑﺨﺶ ﻭ ﺩﺍﻧﺎ ﺍﺳﺖ.ﻭ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﻮﺩ
ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ:ﻭ ﺍﻧﺰﻝ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻚ ﺍﻟﻜﺘﺎﺏ ﻭ ﺍﻟﺤﻜﻤﺔ ﻭ ﻋﻠﻤﻚ ﻣﺎ ﻟﻢ
ﺗﻜﻦ ﺗﻌﻠﻢ ﻭ ﻛﺎﻥ ﻓﻀﻞ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻚ ﻋﻈﻴﻤﺎ (34) .
ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ
ﺣﻜﻤﺖ ﻧﺎﺯﻝ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﺴﺘﻰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺩﺍﺩ ﻭ ﻓﻀﻞ ﻭ ﻛﺮﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﻮ
ﺑﺰﺭﮒ ﺍﺳﺖ.ﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻭ ﻋﺘﺮﺕ ﻭ ﺫﺭﻳﻪ ﺍﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ:
ﺍﻡ
ﻳﺤﺴﺪﻭﻥ ﺍﻟﻨﺎﺱ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﺍﺗﺎﻫﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﻣﻦ ﻓﻀﻠﻪ ﻓﻘﺪ ﺁﺗﻴﻨﺎ ﺁﻝ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺍﻟﻜﺘﺎﺏ ﻭ
ﺍﻟﺤﻜﻤﺔ ﻭ ﺍﺗﻴﻨﺎﻫﻢ ﻣﻠﻜﺎ ﻋﻈﻴﻤﺎ،ﻓﻤﻨﻬﻢ ﻣﻦ ﺍﻣﻦ ﺑﻪ ﻭ ﻣﻨﻬﻢ ﻣﻦ ﺻﺪ ﻋﻨﻪ ﻭ ﻛﻔﻰ ﺑﺠﻬﻨﻢ
ﺳﻌﻴﺮﺍ (35) .
ﻳﺎ ﺑﻤﺮﺩﻡ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪﺍﻧﭽﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺯ ﻓﻀﻞ ﻭ ﻛﺮﻡ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﺍﻧﻬﺎ
ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺭﺷﮓ ﻣﻰﺑﺮﻧﺪ،ﭘﺲ ﻳﻘﻴﻨﺎ ﻣﺎ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺭﺍ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﺣﻜﻤﺖ ﺩﺍﺩﻳﻢ ﻭ
ﺑﺪﺍﻧﻬﺎ ﻣﻠﻚ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺑﺨﺸﻴﺪﻳﻢ ﭘﺲ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺪﺍﻥ ﮔﺮﻭﻳﺪﻧﺪ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻫﻢ ﺍﺯ ﺁﻥ
ﺭﻭﻯ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪﻧﺪ ﻭ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﺲ ﺍﻓﺮﻭﺧﺘﻪ ﺁﺗﺸﻰ ﺍﺳﺖ .
ﻭ ﺑﻨﺪﻩﺍﻯ ﺭﺍ
ﻛﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺻﻼﺡ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻛﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻧﻜﺎﺭ
ﺳﻴﻨﻪﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﻨﺸﺮﺡ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﭼﺸﻤﻪﻫﺎﻯ ﺣﻜﻤﺖ ﺩﺭ ﻗﻠﺒﺶ ﺟﺎﺭﻯ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﻭ ﺩﺍﻧﺸﻰ ﺍﻟﻬﺎﻡ
ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﻴﭻ ﺳﺆﺍﻟﻰ ﻋﺎﺟﺰ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﺻﻮﺍﺏ ﻣﻨﺤﺮﻑ
ﻧﺸﻮﺩ،ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻭ ﻣﻌﺼﻮﻡ ﻭ ﻣﺆﻳﺪ (ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ) ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ
ﮔﺸﺘﻪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻟﻐﺰﺵ ﻭ ﺧﻄﺎﺋﻰ ﺩﺭ ﺍﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ،ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻔﺎﺕ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻩ
ﺗﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﺣﺠﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺧﻠﻘﺶ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻓﻀﻞ ﻭ ﻛﺮﻡ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺑﻬﺮ ﻛﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻓﻀﻞ ﻭ ﻛﺮﻡ ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ.ﺁﻳﺎ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺮﺍﻯ
ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻣﺎﻣﻰ ﺗﻮﺍﻧﺎﺋﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ؟ﻭ ﻳﺎ ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ
ﺍﻣﺘﻴﺎﺯﺍﺗﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺭﺍ ﭘﻴﺸﻮﺍﻯ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺯﻧﺪ؟
ﺑﺨﺎﻧﻪ ﺧﺪﺍ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺯ ﺣﻖ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﭘﺸﺖ ﺳﺮﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﻧﻤﻴﺪﺍﻧﻨﺪ،ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﻜﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺷﻔﺎﺀ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﺍﺳﺖ،ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﻛﻨﺎﺭ
ﻧﻬﺎﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻮﻯ ﻭ ﻫﻮﺱ ﺧﻮﺩ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻫﻢ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﺬﻣﺖ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ
ﺩﺷﻤﻦ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺗﺒﺎﻫﺸﺎﻥ ﻧﻤﻮﺩ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:
ﻭ ﻣﻦ ﺍﺿﻞ ﻣﻤﻦ ﺍﺗﺒﻊ ﻫﻮﺍﻩ ﺑﻐﻴﺮ ﻫﺪﻯ ﻣﻦ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻥ ﺍﻟﻠﻪ ﻻ ﻳﻬﺪﻯ ﺍﻟﻘﻮﻡ ﺍﻟﻈﺎﻟﻤﻴﻦ (36) .
ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﮔﻤﺮﺍﻩﺗﺮ ﻭ ﺳﺘﻤﻜﺎﺭﺗﺮ ﺍﺯ ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻮﻯ ﻭ ﻫﻮﺱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺧﺪﺍ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻛﻨﺪ ﻳﻘﻴﻨﺎ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﮔﺮﻭﻩ ﺳﺘﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﺭﺍ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ.
ﻭ ﺑﺎﺯ ﻓﺮﻣﻮﺩ:ﻓﺘﻌﺴﺎ ﻟﻬﻢ ﻭ ﺍﺿﻞ ﺍﻋﻤﺎﻟﻬﻢ (37) .ﭘﺲ ﺑﺮ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺒﺎﻫﻰ ﺑﺎﺩ ﻭ (ﺧﺪﺍ) ﺍﻋﻤﺎﻟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﺳﺎﺧﺖ.
ﻭ ﺑﺎﺯ ﻓﺮﻣﻮﺩ:ﻛﺒﺮ ﻣﻘﺘﺎ ﻋﻨﺪ ﺍﻟﻠﻪ ﻭ ﻋﻨﺪ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺍﻣﻨﻮﺍ ﻛﺬﻟﻚ ﻳﻄﺒﻊ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻰ ﻛﻞ ﻗﻠﺐ ﻣﺘﻜﺒﺮ ﺟﺒﺎﺭ (38) .
ﺩﺷﻤﻨﻰ
ﺑﺰﺭﮔﻰ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍ ﻭ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ،ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺩﻝ ﻫﺮ ﮔﺮﺩﻧﻜﺶ ﻭ ﻣﺘﻜﺒﺮﻯ
ﻣﻬﺮ ﻣﻴﺰﻧﺪ ﻭ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻨﺒﻰ ﻣﺤﻤﺪ ﻭ ﺍﻟﻪ ﻭ ﺳﻠﻢ ﺗﺴﻠﻴﻤﺎ ﻛﺜﻴﺮﺍ (39) .
ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ
ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻡ ﺭﻭﺣﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺸﺄ
ﺍﻟﻬﻰ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻭ ﺑﻴﺎﻥ
ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺍﻟﻬﻴﻪ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﺻﻮﺭﻯ ﻭ ﻣﺎﺩﻯ،ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﻧﻴﺰ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﻭ
ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﻘﺎﺋﻖ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺑﺎ ﺭﻫﺒﺮﻯ ﺍﻭ ﺳﻴﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ
ﻭ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﻰ ﺍﻣﺎﻡ ﺷﺮﻁ ﺍﺻﻠﻰ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻣﺘﻤﻢ ﺩﻳﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﻳﻦ ﻭ
ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﺍﺭﺯﺷﻰ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﻤﻮﺭﺩ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﺍﺯ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ
ﺍﻟﻠﻪﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﻓﺮﻣﻮﺩ:ﻣﻦ ﻣﺎﺕ ﻭ ﻟﻢ ﻳﻌﺮﻑ ﺍﻣﺎﻣﻪ (ﺍﻣﺎﻡ
ﺯﻣﺎﻧﻪ) ﻣﺎﺕ ﻣﻴﺘﺔ ﺍﻟﺠﺎﻫﻠﻴﺔ (40) . (ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻤﻴﺮﺩ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺶ ﺭﺍ ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ ﺑﻤﺮﺩﻥ
ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻣﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ) .
ﻣﻄﻠﺐ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺫﻛﺮ ﺁﻥ
ﻻﺯﻡ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ ﺍﺯ ﻣﻐﺮﺿﻴﻦ ﻭ ﺑﻰ ﺧﺒﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﺎﺭﻩ ﺍﺯ
ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﻴﻦ ﺑﻰ ﺍﻃﻼﻉ ﭼﻨﺎﻥ ﮔﻤﺎﻥ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺸﻴﻊ ﻳﻚ ﺍﻗﻠﻴﺘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ
ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻠﻰ ﻛﻪ ﺗﺴﻨﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻨﺸﻌﺐ
ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺘﻰ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﭘﺎ ﻓﺮﺍﺗﺮ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﻭ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺻﻔﻮﻳﻪ
ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ !!
ﻭﻟﻰ ﺍﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺍﮔﺮ ﻛﻤﻰ ﺑﻪ ﺗﺘﺒﻊ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ
ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺻﻠﻰ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﻫﻤﺎﻥ
ﺗﺸﻴﻊ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﺴﻨﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ
ﺣﺰﺏ ﺳﻘﻴﻔﻪ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺯﻳﺮﺍ ﺧﻮﺩ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻴﺎﺗﺶ ﺑﺎﺭﻫﺎ
ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺶ ﺭﺍ ﺳﺘﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﺘﺐ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻳﻦ
ﻣﻄﻠﺐ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻄﺮﻕ ﻣﺨﺘﻠﻔﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻧﺰﻭﻝ ﺁﻳﻪ ﺍﻥ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺁﻣﻨﻮﺍ ﻭ
ﻋﻤﻠﻮﺍ ﺍﻟﺼﺎﻟﺤﺎﺕ ﺍﻭﻟﺌﻚ ﻫﻢ ﺧﻴﺮ ﺍﻟﺒﺮﻳﺔ (41) .
(ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ
ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻴﻚ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮﺩﻣﻨﺪ) ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ
ﺑﺤﻀﺮﺕ ﺍﻣﻴﺮ ﻓﺮﻣﻮﺩ:ﻳﺎ ﻋﻠﻰ ﻫﻢ ﺍﻧﺖ ﻭ ﺷﻴﻌﺘﻚ (42) . (ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮ ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻥ ﺗﻮ
ﻫﺴﺘﻨﺪ) .
ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﺟﺎﻯ ﺩﻳﮕﺮ ﻓﺮﻣﻮﺩ:ﻋﻠﻰ ﻭ ﺷﻴﻌﺘﻪ ﻫﻢ ﺍﻟﻔﺎﺋﺰﻭﻥ ﻳﻮﻡ
ﺍﻟﻘﻴﺎﻣﺔ (43) . (ﻋﻠﻰ ﻭ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺶ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﺍﻧﻨﺪ) .ﻭ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺩﺭ ﻓﺼﻮﻝ
ﭘﻴﺸﻴﻦ ﮔﺬﺷﺖ ﻣﻮﻗﻌﻴﻜﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﺩﺭ ﻳﻮﻡ ﺍﻻﻧﺬﺍﺭ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﻭ
ﺧﻮﻳﺸﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺍﺳﻼﻡ ﺩﻋﻮﺕ ﻣﻴﻜﺮﺩ ﻓﻘﻂ ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﻭ ﺭﺍ
ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ ﺻﻠﻰﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺭﺍ ﺑﺴﻤﺖ
ﺧﻼﻓﺖ ﻭ ﻭﺭﺍﺛﺖ ﻭ ﻭﺻﺎﻳﺖ ﺧﻮﺩ ﺑﺪﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺧﻼﻓﺖ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻧﺒﻮﺕ ﺧﻮﺩ
ﺗﻮﺃﻣﺎ ﺍﻋﻼﻡ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺁﻳﻪ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﺩﺭ ﻏﺪﻳﺮ ﺧﻢ ﺑﻄﻮﺭ ﺭﺳﻤﻰ
ﻭ ﻋﻠﻨﻰ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺧﻼﻓﺖ ﺁﻧﺠﻨﺎﺏ ﺁﮔﺎﻩ ﮔﺮﺩﺍﻧﻴﺪ.
ﻭ ﺍﻣﺎ
ﻣﻐﺮﺿﻴﻦ ﻭ ﻧﺎﺩﺍﻧﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺷﻴﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺰﻣﺎﻥ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ
ﻛﻪ ﺍﺯ ﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﻯ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﻤﻮﺭﺩ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻫﻴﭻ
ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻌﻤﻞ ﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺫﻛﺮ ﺗﻤﺎﻡ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ
ﺍﻃﻨﺎﺏ ﻛﻼﻡ ﺍﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻃﻼﻉ ﺑﺬﻛﺮ ﺍﺳﺎﻣﻰ ﭼﻨﺪ ﺟﻠﺪ ﺍﺯ ﻛﺘﺐ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺍﻛﺘﻔﺎﺀ
ﻣﻴﺸﻮﺩ:
ﺍﻻﻣﺎﻣﺔ.ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺧﻠﻴﻞ ﺑﻦ ﺍﺣﻤﺪ ﺑﺼﺮﻯ ﻣﺘﻮﻓﻰ ﻗﺮﻥ ﺩﻭﻡ ﻫﺠﺮﻯ.
ﺍﻻﻣﺎﻣﺔ.ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺍﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺍﻟﺤﺴﻴﻨﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺣﻀﺮﺕ ﺻﺎﺩﻕ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻻﻣﺎﻣﺔ.ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ ﺍﻟﺤﻤﻴﺮﻯ ﻣﺘﻮﻓﻰ ﻗﺮﻥ ﺳﻮﻡ ﻫﺠﺮﻯ.
ﺍﻻﻣﺎﻣﺔ.ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻓﻀﻞ ﺑﻦ ﺷﺎﺫﺍﻥ ﻣﺘﻮﻓﻰ ﻗﺮﻥ ﺳﻮﻡ ﻫﺠﺮﻯ.
ﺍﻻﻣﺎﻣﺔ.ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺍﺑﻰ ﻋﻤﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺣﻀﺮﺕ ﺭﺿﺎ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻻﻣﺎﻣﺔ.ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻰ ﺍﺯ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺍﻣﺎﻡ ﺟﻮﺍﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻻﻣﺎﻣﺔ.ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻳﺤﻴﻰ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺘﻮﻓﻰ ﻗﺮﻥ ﭘﻨﺠﻢ ﻫﺠﺮﻯ.
ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﺋﻰ
ﻫﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻬﺪ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺣﺪﻭﺩ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﻛﺘﺎﺏ ﺍﺣﻘﺎﻕ ﺍﻟﺤﻖ ﻗﺎﺿﻰ ﻧﻮﺭ ﺍﻟﻠﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎﺋﻰ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻛﺒﺮ ﺁﺑﺎﺩ ﻫﻨﺪ
ﺯﻧﺪﮔﻰ ﻣﻴﻜﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﻋﺒﻘﺎﺕ ﺍﻻﻧﻮﺍﺭ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻣﻴﺮ ﺣﺎﻣﺪ ﺣﺴﻴﻨﻰ ﻫﻨﺪﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ
ﺍﻳﻦ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺩﺭ ﻫﻨﺪﻭﺳﺘﺎﻥ ﻳﻌﻨﻰ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻗﻠﻤﺮﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ
ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺻﻔﻮﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺪﺍﺷﺖ ﺗﺸﻴﻊ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻰ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺍﻣﺎ
ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻮﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ
ﺩﻻﺋﻠﻰ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺭﻩ ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ
ﺗﻨﻬﺎﺋﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﺎﻓﻰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻭﻟﻰ ﭼﻮﻥ ﺩﻻﺋﻞ ﺯﻳﺎﺩﻯ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﻤﻮﺭﺩ
ﺑﺎﺳﺘﻨﺎﺩ ﺁﻳﺎﺕ ﻭ ﺍﺧﺒﺎﺭﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻋﺎﻣﻪ ﻭ ﺧﺎﺻﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺍﺳﺖ ﻟﺬﺍ ﺩﺭ
ﻓﺼﻮﻝ ﺁﺗﻰ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﭙﺎﺭﻩﺍﻯ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕﻟﺰﻭﻡ ﺑﺤﺚ ﻣﺨﺘﺼﺮﻯ
ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻌﻤﻞ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺁﻣﺪ.
ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻨﻈﺮ
ﺑﻌﻀﻰ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻣﻨﺼﺐ ﺍﻟﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﭼﺮﺍ ﺧﻮﺩ ﺣﻀﺮﺕ ﺍﻣﻴﺮ ﺩﺭ
ﻧﺎﻣﻪﺍﻯ ﺑﻤﻌﺎﻭﻳﻪ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ ﻛﻪ:ﺍﻧﻪ ﺑﺎﻳﻌﻨﻰ ﺍﻟﻘﻮﻡ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺑﺎﻳﻌﻮﺍ ﺍﺑﺎ ﺑﻜﺮ ﻭ ﻋﻤﺮ ﻭ
ﻋﺜﻤﺎﻥ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﻌﻮﻫﻢ ﻋﻠﻴﻪ (44) .
ﻳﻌﻨﻰ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺍﺑﻮ ﺑﻜﺮ ﻭ ﻋﻤﺮ ﻭ
ﻋﺜﻤﺎﻥ (ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺧﻼﻓﺖ) ﺑﻴﻌﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﻬﻤﺎﻥ ﺭﻭﺵ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﻌﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺮﺍ
ﺑﺴﻤﺖ ﺧﻼﻓﺖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﻣﻼﻙ ﺧﻼﻓﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﺮﺩﻡ
ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟
ﭘﺎﺳﺦ ﺍﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﺳﺎﺑﻘﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪ
ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪﺍ ﻭ ﺑﻨﺺ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺑﺨﻼﻓﺖ ﺍﻟﻬﻴﻪ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻟﻜﻦ ﻣﺮﺩﻡ (ﺟﺰ ﻋﺪﻩ
ﻣﻌﺪﻭﺩ) ﺍﺯ ﻗﺒﻮﻝ ﺁﻥ ﺍﻣﺘﻨﺎﻉ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻗﺘﻞ ﻋﺜﻤﺎﻥ ﭼﻮﻥ ﻇﺎﻫﺮﺍ ﻣﺮﺩﻡ ﺁﻣﺎﺩﻩ
ﻗﺒﻮﻝ ﺧﻼﻓﺖ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺷﺘﺎﺑﺎﻥ ﺑﺴﻮﻯ ﺍﻭ ﺭﻓﺘﻨﺪ ﺍﻭ ﻧﻴﺰ ﭘﺲ ﺍﺯ 25 ﺳﺎﻝ ﺭﻛﻮﺩ ﻭ
ﻭﻗﻔﻪ ﺑﻴﻌﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻭ ﺍﻣﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﻭﻯ ﺑﻤﻌﺎﻭﻳﻪ ﺑﺎﺻﻄﻼﺡ ﺍﻫﻞ ﻣﻨﻄﻖ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ
ﺟﺪﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﺑﻤﻌﺎﻭﻳﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺗﻮ ﻛﻪ ﺧﻼﻓﺖ ﻣﺮﺍ ﺑﻨﺺ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻗﺒﻮﻝ ﻧﺪﺍﺭﻯ ﻭ
ﺧﻼﻓﺖ ﺍﺑﻮ ﺑﻜﺮ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺍﺭﻯ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺗﻮ ﻣﻼﻙ ﺧﻼﻓﺖ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺮﺍ ﻫﻢ ﺑﺨﻼﻓﺖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ
ﺭﺍﻩ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮ ﺑﭙﺬﻳﺮﻯ ﻭ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻴﻌﺖ ﻛﻨﻰ ﻭ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ
ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺭﺍﻩ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﺬﺭ ﻭ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﺑﻤﻌﺎﻭﻳﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ
ﺧﻼﻓﺖ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺮﻓﺎ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺪﺍﻧﺪ .
ﭘﻰﻧﻮﺷﺘﻬﺎ:
(1) ﺳﻮﺭﻩ ﺗﻮﺑﻪ ﺁﻳﻪ 12ـﺒﻜﺸﻴﺪ ﭘﻴﺸﻮﺍﻳﺎﻥ ﻛﻔﺮ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻮﮔﻨﺪﻫﺎﺋﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮﺩ .
(2) ﺳﻮﺭﻩ ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﺁﻳﻪ .164
(3) ﺷﺮﺡ ﺗﺠﺮﻳﺪ ﺍﻻﻋﺘﻘﺎﺩ ﺍﻟﻤﻘﺼﺪ ﺍﻟﺨﺎﻣﺲ ﻓﻰ ﺍﻻﻣﺎﻣﺔ
(4) ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﻳﻪ 30
(5) ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﻳﻪ 124
(6) ﺳﻮﺭﻩ ﺍﻧﺒﻴﺎﺀ ﺁﻳﻪ 72 ﻭ 73
(7) ﺳﻮﺭﻩ ﺳﺠﺪﻩ ﺁﻳﻪ .24
(8)
ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﻛﻠﻤﻪ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﻗﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻳﻜﻰ ﺍﻳﺼﺎﻝ ﺑﻤﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﺋﻰ
ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻄﻠﺐ ﮔﻮﺋﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺩﺭ ﻛﻮﭼﻪ ﻭ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻰ
ﺁﺩﺭﺱ ﻣﺤﻠﻰ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺷﺨﺺ ﻓﻘﻂ ﺭﺍﻫﻬﺎﺋﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﻤﺤﻞ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﻣﻴﺮﺳﺪ
ﺑﺸﺨﺺ ﺍﻭﻟﻰ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺁﻧﺮﺍ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﺋﻰ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻭ ﺍﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﻤﺮﺍﻩ
ﺷﺨﺺ ﺍﻭﻟﻰ ﺑﺮﺍﻩ ﺍﻓﺘﺪ ﻭ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺑﻤﺤﻞ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﺁﻧﺮﺍ ﺍﻳﺼﺎﻝ ﺑﻤﻄﻠﻮﺏ ﮔﻮﻳﻨﺪ
ﻫﺪﺍﻳﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺍﻭﻝ(ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻃﺮﻳﻖ) ﻭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﺩﻭﻡ(ﺍﻳﺼﺎﻝ
ﺑﻤﻄﻠﻮﺏ) ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﺑﻄﻮﺭ ﺍﺟﺒﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺍﺻﻞ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻭ ﺩﺍﺷﺘﻦ
ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ ﻧﻔﻮﺱ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﻜﻪ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﻭ ﺑﺎﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻬﺎﻯ ﻗﺎﺑﻞ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﻮﺟﺐ
ﺭﻭﺋﻴﺪﻥ ﮔﻴﺎﻩ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ .
(9) ﺳﻮﺭﻩ ﺍﻧﻌﺎﻡ ﺁﻳﻪ 75
(10) ﺍﻗﺘﺒﺎﺱ ﺍﺯ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺍﻟﻤﻴﺰﺍﻥ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺟﻠﺪ 2 ﺹ 93 ﺍﻟﻰ .96
(11) ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻠﺪ 1 ﺹ 314
(12) ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﻳﻪ 260
(13) ﻏﺮﺭ ﺍﻟﺤﻜﻢ
(14) ﺳﻮﺭﻩ ﻧﺠﻢ ﺁﻳﻪ .5
(15) ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ﺧﻄﺒﻪ 108
(16) ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ﺧﻄﺒﻪ .99
(17) ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ﺧﻄﺒﻪ 144
(18) ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺳﺠﺎﺩﻳﻪ ﺩﻋﺎﻯ .42
(19) ﺫﺧﺎﺋﺮ ﺍﻟﻌﻘﺒﻰ ﺹ 16ـﺪﺭ ﻓﺼﻮﻝ ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﺡ ﻭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
(20) ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﻳﻪ 124ـﺒﺘﺮﺟﻤﻪ ﺁﻳﻪ ﺩﺭ ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﭘﻴﺶ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
(21) ﺳﻮﺭﻩ ﺍﻧﺒﻴﺎﺀ ﺁﻳﻪ 72 ﻭ 73
(22) ﺳﻮﺭﻩ ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﺁﻳﻪ .68
(23) ﺳﻮﺭﻩ ﺭﻭﻡ ﺁﻳﻪ .56
(24) ﺳﻮﺭﻩ ﻋﻨﻜﺒﻮﺕ ﺁﻳﻪ 38
(25) ﺳﻮﺭﻩ ﻗﺼﺺ ﺁﻳﻪ 68
(26) ﺳﻮﺭﻩ ﺍﺣﺰﺍﺏ ﺁﻳﻪ 36
(27) ﺳﻮﺭﻩ ﻗﻠﻢ ﺁﻳﺎﺕ 36ـ .41
(28) ﺳﻮﺭﻩ ﻣﺤﻤﺪ ﺁﻳﻪ 24
(29) ﺳﻮﺭﻩ ﺍﻧﻔﺎﻝ ﺁﻳﺎﺕ 21ـ 23
(30) ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﻳﻪ .93
(31) ﺳﻮﺭﻩ ﻳﻮﻧﺲ ﺁﻳﻪ 35
(32) ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﻳﻪ 259
(33) ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﻳﻪ .247
(34) ﺳﻮﺭﻩ ﻧﺴﺎﺀ ﺁﻳﻪ 113
(35) ﺳﻮﺭﻩ ﻧﺴﺎﺀ ﺁﻳﻪ 53ـ .54
(36) ﺳﻮﺭﻩ ﻗﺼﺺ ﺁﻳﻪ 50
(37) ﺳﻮﺭﻩ ﻣﺤﻤﺪ ﺁﻳﻪ 8
(38) ﺳﻮﺭﻩ ﻣﺆﻣﻦ ﺁﻳﻪ 35
(39) ﺍﺻﻮﻝ ﻛﺎﻓﻰ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻟﺤﺠﺔ ﺑﺎﺏ ﻧﺎﺩﺭ ﺟﺎﻣﻊ ﻓﻰ ﻓﻀﻞ ﺍﻻﻣﺎﻡ ﻭ ﺻﻔﺎﺗﻬـﺎﻣﺎﻟﻰ ﺻﺪﻭﻕ ﻣﺠﻠﺲ 97ـﻌﻴﻮﻥ ﺍﺧﺒﺎﺭ ﺍﻟﺮﺿﺎ ﺑﺎﺏ .20
(40) ﻛﻔﺎﻳﺔ ﺍﻟﺨﺼﺎﻡ ﺑﺎﺏ 403 ﺣﺪﻳﺚ 6ـﻴﻨﺎﺑﻴﻊ ﺍﻟﻤﻮﺩﺓ ﺹ 483
(41) ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻴﻨﻪ ﺁﻳﻪ 98
(42) ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺍﻟﺘﻨﺰﻳﻞ ﺟﻠﺪ 2 ﺹ 361ـﻐﺎﻳﺔ ﺍﻟﻤﺮﺍﻡ ﺑﺎﺏ 94
(43) ﻓﻀﺎﺋﻞ ﺍﻟﺨﻤﺴﻪ ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻛﻨﻮﺯ ﺍﻟﺤﻘﺎﺋﻖ ﺹ 92
(44) ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺷﺸﻢ