در خواندن فاتحه برای اموات چه سوره‌هایی را باید خواند؟

در خواندن فاتحه برای اموات چه سوره‌هایی را باید خواند؟

 

به طور کلی خواندن قرآن برای اموات - هر آیه و سوره‌ای که باشد و اهدای ثواب آن به مردگان مورد تأکید و سفارش روایات است:
پیامبر اسلام(ص) در این زمینه می‌فرماید: کسی که آیه‌ای از قرآن را بر قبری از قبرهای مسلمانان قرائت کند، خداوند ثواب هفتاد پیامبر(ع) را به او خواهد داد. و هر کسی که برای اهل قبور دل بسوزاند از آتش جهنم نجات خواهد یافت و در حال خنده و خوشحالی داخل بهشت خواهد شد. [1]

اما در عین حال، روایاتی وجود دارند که بر آیات و سوره‌های خاصی تأکید بیشتری می‌کنند؛ مانند:
1. کسى که «انا انزلناه» را هفت مرتبه نزد قبر مؤمنى بخواند، خداوند متعال فرشته‌‏اى را به آن‌جا فرستاده تا خدا را در همان مکان عبادت کند و براى خواننده و میّت ثواب عبادت آن فرشته منظور مى‌‏شود.[2]

احادیث تصویری از ائمه اطهار علیه السلام

  احادیث تصویری از ائمه اطهار علیه السلام 

 

سه ندای آسمانی در آخرالزمان در بیان امام رضا(ع)

سه ندای آسمانی در آخرالزمان در بیان امام رضا(ع)

 

از مهم‌ترین موضوعاتی که هر کدام از اهل‌بیت(ع) در زندگی با برکتشان با آن مواجه بودند و در آن فضا زندگی می‌کردند، موضوع مهدویت و امر ظهور بود. از این رو در دسته‌بندی موضوعی احادیث ائمه(ع) موضوع آخرالزمان و ظهور بیشترین تعداد احادیث را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین بجاست که توجه بیشتری به این گنجینه‌های عظیم معرفتی شود و روی آن مطالعات کاربردی صورت گیرد تا بتوان معارف آن را وارد زندگی شیعیان کرد.

به مناسبت ایام شهادت امام رضا(ع) یکی از احادیث منسوب به حضرت درباره مهدویت و امر ظهور مورد بررسی قرار می‌گیرد.

حسن بن محبوب از امام رضا(ع) نقل می‌کند: «لا جرم آشوب «صمّاء صیلم» رخ مى‌‌دهد که زیرکان و اشخاص با احتیاطى که از خواص ما هستند به آن ورطه کشیده مى‌‌شوند و این به هنگامى است که شیعیان، سومین (امام) از اولاد مرا از دست بدهند.

اهل آسمان و زمین بر وى مى‌‌گریند و چه بسیارند مؤمنینى که موقع از دست رفتن «ماء معین» آب صاف و زلال و جارى (قائم) متأسف و تشنه و حیران و محزون هستند. گویا آنان را مى‌‌بینم که ندایشان مى‌‌کنند و آن صدا از دور شنیده مى‌‌شود؛ چنان که از نزدیک شنیده مى‌‌شود و آن صدا براى اهل ایمان رحمت و براى کافران عذاب است.

حسن بن محبوب عرض کرد: آن صدا چیست؟ فرمود: در ماه رجب سه صدا از آسمان شنیده مى‌‌شود:

آیا واقعا فرشتگان الهی، از جنس زن هستند؟

  آیا واقعا فرشتگان الهی، از جنس زن هستند؟ 

 

مى خوانیم که مشرکان عرب، فرشتگان را، دختران خدا مى پنداشتند («وَ یجْعَلُونَ للَّهِ الْبَنَتِ سبْحَنَهُ وَ لَهُم مَّا یَشتهُونَ») یا بدون ذکر انتساب به خداوند آنها را از جنس زن مى دانستند، در سوره زخرف آیه 19 مى خوانیم «و جعلوا الملائکة الذین هم عباد الرحمن اناثا»: فرشتگان را که بندگان خدا هستند زن مى پنداشتند و در سوره اسراء آیه 40 مى فرماید: «ا فاصفاکم ربکم بالبنین و اتخذ من الملائکة اناثا: آیا خداوند به شما پسرانى داده و از فرشتگان ، دخترانى انتخاب کرده است ).

این پندار ممکن است بقایاى خرافاتى باشد که از اقوام گذشته به عرب جاهلى رسیده بود، و نیز ممکن است به خاطر این بوده که فرشتگان از نظرها مستورند و این صفت بیشتر در زنان وجود داشت، و لذا به گفته بعضى اینکه عرب، شمس (خورشید) را مؤنث مجازى و قمر (ماه ) را مذکر مجازى مى گوید به خاطر این است که قرص آفتاب در میان نور خیره کننده اش آنچنان پوشیده است که نگاه کردن به آن آسان نیست در حالى که قرص ماه کاملا نمایان است. این احتمال نیز وجود دارد که لطافت وجود فرشتگان، سبب این توهم شده بود چرا که زن نسبت به مرد جنس لطیف ترى است. 

شرح شهادت امام رضا (ع) در منابع اسلامی

شرح شهادت امام رضا (ع) در منابع اسلامی

 

در روایتی از اباصلت آمده است: «مأمون، امام رضا (ع) را فراخواند و آن حضرت را مجبور کرد از انگور بخورد. آن حضرت به واسطه آن انگور مسموم شد.»

درباره نحوه شهادت امام رضا (ع)، بیشتر عالمان شیعه و همچنین تعداد زیادی از علمای اهل سنت، قائل هستند که آن حضرت مسموم و شهید شده است. البته درباره عامل شهادت امام هشتم، اختلاف‌نظرهایی وجود دارد؛ اما قول مشهور این است که آن حضرت، توسط «مأمون» خلیفه عباسی مسموم و به شهادت رسید.

برخی از علمای اهل سنت بر این نظرند که مأمون، امام رضا (ع) را مسموم نکرده است و برای این گفته خود دلائلی هم ذکر می‌کنند. از جمله آن دلائل این است که مأمون دختر خود را به همسری امام جواد (ع) درآورد. مأمون به برتری امام رضا (ع) در برابر علما استدلال می‌کرد. بعد از درگذشت امام رضا (ع) مأمون بسیار ناراحت و غمگین بود و...
در ادامه خواهیم گفت که به هیچ یک از دلائل در این رابطه نمی‌توان استناد کرد.

آیا پیامبر گرامی اسلام (ص) به شهادت رسیدند؟

آیا پیامبر گرامی اسلام (ص) به شهادت رسیدند؟

 

دلایل بسیاری از کتب روایی و تاریخی؛ چه از شیعه و چه از اهل سنت وجود دارد که شهادت ناشی از مسمومیت پیامبر اکرم (ص) را تأیید می نماید، اما به این نکته نیز باید توجه داشت که اگر شهادت را همانند آنچه قرآن کریم بیان فرموده؛ به معنای کشته شدن در راه خدا و رسول تعریف نماییم، بدیهی است که مقام و منزلت شخصی "پیامبر" که کشته شدن در راه اطاعت او شهادت است، به مراتب بالاتر از مقام شهیدان خواهد بود، هرچند که آن مرد الاهی با مرگ طبیعی از دنیا رحلت نموده باشند.
پاسخ تفصیلی

پرسش شما را می توان از دو منظر بررسی کرد:

1. آیا دلیل قابل اعتمادی از کتب شیعه و اهل سنت، مبنی بر شهادت پیامبر اکرم (ص) می توان یافت، علاوه بر آن، کیفیت شهادت ایشان چگونه بوده است؟

2. آیا بر فرض این که پیامبر (ص) به شهادت نرسیده باشند، این موضوع از ارج و قرب ایشان نزد پروردگار خواهد کاست؟!

به همین ترتیب، به بررسی موارد فوق می پردازیم:

1. در ارتباط با بخش اول، باید گفت که دلایل بسیاری وجود دارد که شهادت ناشی از مسمومیت پیامبر (ص) را تأیید می نمایند. این دلایل و روایات، از تواتر معنوی برخوردارند؛ یعنی هرچند که الفاظ و توصیفات آنها کاملاً با یکدیگر مشابه نیستند، اما از مجموع آنها، می توان موضوع مورد بحث را ثابت نمود. اکنون به تعدادی از این روایات با استناد به کتب فریقین اشاره می نماییم:
 

چند نمونه از فضائل اخلاقی امام حسن علیه السلام

چند نمونه از فضائل اخلاقی امام حسن علیه السلام 

 

فضائل امام حسن مجتبی علیه السلام
اخلاق، دستمایه سترگ هدایت است. زندگی کوتاه دنیا در پرتو آموزه های اخلاقی، خود بهشتی برین می شود. انسان برای رسیدن به رشد، کمال و بالندگی اخلاقی به شناخت نیاز دارد. شناخت، گاه از راه تحصیل معارف اخلاقی و گاهی از راه شناخت نمونه های عملی و به تعبیر دیگر، الگوهای اخلاقی ایجاد می شود.

قرآن، حدیث و سیره معصومان: برترین منابع شناخت معارف اسلام اند.

پیشوایان پاک دین، به دلیل بهره مندی از ویژگی عصمت و دوری از عصیان و اشتباه، برترین مربیان اخلاق برای انسان، به ویژه برای دوستداران و پیروان خود به شمار می روند. ایشان، بهترین الگوی اخلاقی به دور از هر گونه کژی برای انسان اند. در این مطلب چند نمونه از ویژگیهای اخلاقی امام حسن مجتبی(ع) ذکر می شود.

1. عبادت
امام صادق(ع) در بیان حال معنوی ایشان می فرمود: امام مجتبی(ع) عابدترین مردم زمان خود بود. بسیار حج به صورت پیاده و گاه با پای برهنه به جای می آورد. همیشه او را در حال گفتن ذکر می دیدند و هر گاه آیه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُو» را می شنید، پاسخ می گفت: «لَبَّیْکَ اللَّهُمَّ لَبَّیْک» (خداوند! گوش به فرمان توام.)[1]

آن امام همواره در قنوت نمازش، بسیار دعا می کرد و خدا را این گونه می خواند: «ای پناهگاه درماندگان! فهمها در درک تو حیران و دانشها در برابر تو ناتوان و نارساست. تو پروردگار زنده و قیّومی که جاودانه است. تو خود می بینی آنچه را که می دانی و در آن کار، دانا و بردبار هستی.  

سفارش امام علی(ع) درباره به دست آوردن مکارم اخلاق

  سفارش امام علی(ع) درباره به دست آوردن مکارم اخلاق

 

مساله اخلاق و تهذیب نفس، در اسلام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، بطوری که از اهداف نزول قرآن کریم تربیت اخلاقی، تهذیب انسان و رشد و هدایت جامعه است و خصلت‌های اخلاقی را ملاک ارزش انسان می‌داند.

امام علی(ع) در سفارشی برای به دست آوردن مکارم اخلاق می‌فرمایند: "بر شما باد به تحصیل مکارم اخلاق، که آن، مایه رفعت و سربلندی است؛ و دوری کنید از خوی‌های پست، که آن، انسان‌های شریف را پست می‏‌کند و مجد و بزرگواری را از بین می‏‌برد1".

از ایشان درباره مکارم الاخلاق سوال شد، فرمودند: " گذشت از کسی که به تو ظلم کرده، رابطه با کسی که با تو قطع رابطه کرده، عطا به آن کس که از تو دریغ داشته است و گفتن حق اگر چه بر ضد خودت باشد2".

آن حضرت همچنین فرمودند: "در راه کسب مکارم اخلاق پشتکار و پایداری ورزید3".

ده‌ها سؤال بی‌پاسخ درباره مقبره کورش

ده‌ها سؤال بی‌پاسخ درباره مقبره کورش

 نقاشی‌ از کشته شدنِ کورش در موزه‌های اروپایی

محل مرگ کورش کجاست؟

درباره مرگ کورش دوم (مشهور به کورش کبیر/ کورش بزرگ) در سال 529 پیش از میلاد، امروزه موضع‌گیری‌هایی زیادی وجود دارد. برخی این مسئله را یک رخداد سخت در تاریخ دانسته و معتقدند که مرگ کورش، مرگ یک انسان بزرگ بود. از سویی بسیاری نیز معتقدند که مرگ کورش، نقطه پایان بسیاری از جنگ‌ها، خشونت‌ها و خونخواری‌ها بود. چه اینکه او شخصیتی بود در پی قدرت و بخش عظیمی از زندگی خود را صرف تجاوز به دیگر سرزمین‌ها نمود. گذشته از این قضاوت‌ها، نکته‌ای که جالب به نظر می‌رسد، چگونگی مرگ کورش کبیر است.

گزنفون (یکی از مورخین یونانی) معتقد است که کورش در بستر بیماری از دنیا -به مرگ طبیعی- رفت. از سویی دیگر، اکثر مورخین قدیم معتقدند که کورش کبیر در جنگ کشته شد.

هرودوت (مورخ مشهور یونانی) درباره مرگ کورش می‌گوید که کورش دوم، پس از فتح بابل (بابیلون)، خواست ماساژت‌ها (قومی سلحشور در حوالی آراکس- رود سیحون در ازبکستان امروزی-) را مطیع و سرزمین آن‌ها را تصاحب کند. هرودوت معتقد است که دلیل تجاوز کورش کبیر به سرزمین ماساژت‌ها این بود که کورش کبیر، خود را از جهت نژاد برتر از دیگران می‌دانست. همچنین بر سرزمین ماساژت‌ها ملکه‌ای (به نام تومیریس Tomyris) حکومت می‌کرد، که کورش قصد داشت او را به مالکیت خود دربیاورد! ملکه ماساژت‌ها در ابتدا، پیامی برای کورش فرستاد و او را از جنگ و خونریزی برحذر داشت، لیکن کورش توجهی به سخن تومیریس نکردد، او با تمام قوا در فکر حمله و تصاحب سرزمین ماساژت‌ها بود. ارتش هخامنشی به سرزمین ماساژت‌ها وارد شد، در مراحل اولیه نبرد، هخامنشیان پیروزی‌هایی کسب کردند، اما در ادامه پیروزی از آن ماساژت‌ها شد. بخش عظیمی از ارتش متجاوز هخامنشی تارومار شد، کورش کبیر نیز کشته شد.  

تاریخچه و فلسفه پیاده روی اربعین حسینی

تاریخچه و فلسفه پیاده روی اربعین حسینی

 

تاریخچه پیاده روی اربعین

 

زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) با پای پیاده ریشه تاریخی دارد و به گفته برخی پژوهشگران، راهپیمایی اربعین حسینی از زمان ائمه رایج بوده است.

روز‌های منتهی به اربعین سالار شهیدان امام حسین (ع)، همه جا را بوی زیارت و خاک کربلا می‌گیرد و عاشقان با پای پیاده تن به زیارت مولایشان می شتابند. اما به راستی چه راز و سری در این کار نهفته است و چه تاریخچه‌ای پشت این پیاده روی عظیم خودنمایی می‌کند؟!

فلسفه و تاریخچه پیاده روی اربعین حسینی
پیاده‌روی اربعین عبارت است از حرکت شمار زیادی از مسلمانان شیعه به سمت شهر کربلا، در جنوب بغداد، به منظور جمع شدن همهٔ آن‌ها در چهلمین روز پس از کشته شدن حسین بن علی، سومین امام شیعیان در واقعهٔ عاشورا. گفته می‌شود پیاده‌روی اربعین در زمان حکومت صدام حسین ممنوع بود.

روایات متعددی در خصوص زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده داریم که اجر و ثواب معنوی زیادی دارد. به حدیثی از امام صادق (ع) در اهمیت زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده اشاره می‌کنیم:

قَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ (ع):
«یَا حُسَیْنُ مَنْ خَرَجَ مِنْ مَنْزِلِهِ یُرِیدُ زِیَارَةَ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ص. إِنْ کَانَ مَاشِیاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ حَسَنَةً وَ مَحَى عَنْهُ سَیِّئَةً حَتَّى إِذَا صَارَ فِی الْحَائِرِ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْمُصْلِحِینَ الْمُنْتَجَبِینَ [الْمُفْلِحینَ الْمُنْجِحِینَ]حَتَّى إِذَا قَضَى مَنَاسِکَهُ کَتَبَهُ اللَّهُ مِنَ الْفَائِزِینَ حَتَّى إِذَا أَرَادَ الِانْصِرَافَ أَتَاهُ مَلَکٌ فَقَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص. یُقْرِؤُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَکَ مَا مَضَى».