حکمتهایی از نهج البلاغه ی امیرملک کلام حضرت علی(ع)

حکمتهایی از نهج البلاغه ی امیرملک کلام حضرت علی(ع)

حکمت 11:

و درود خدا بر او فرمود: ناتوان ترین مردم کسى است که در دوست یابى ناتوان است، و از او ناتوان تر آنکه دوستان خود را از دست بدهد.

حکمت 042

و درود خدا بر او فرمود: اگر با شمشیرم بر بینى مومن بزنم، که دشمن من باشد، با من دشمنى نخواهد کرد، و اگر تمام دنیا را بر منافق ببخشم تا مرا دوست بدارد، دوست من نخواهد شد، و این بدان جهت است که قضاى الهى جارى شد، و بر زبان پیامبر امى (ص) گذشت که فرمود: (اى على! مومن تو را دشمن نگیرد، و منافق تو را دوست نخواهد داشت.)

حکمت 062

و درود خدا بر او فرمود: از دست دادن دوستان غربت است.

حکمت 092

و درود خدا بر او فرمود: نزدیکترین مردم به پیامبران، داناترین آنان است. سپس این آیه را تلاوت فرمود : (همانا نزدیکترین مردم به ابراهیم آنانند که پیرو او گردیدند، و مومنانى که به این پیامبر خاتم گرویدند.) (سپس فرمود: ) دوست محمد (ص) کسى است که خدا را اطاعت کند هر چند پیوند خویشاوندى او دور باشد، و دشمن محمد (ص) کسى است که خدا را نافرمانى کند، هر چند خویشاوند نزدیک او باشد.   

حکمت 113

و درود خدا بر او فرمود: دو تن به خاطر من به هلاکت رسیدند، دوست افراطکننده، و دشمن دشنام دهنده.

حکمت 129

و درود خدا بر او فرمود: دوست، دوست نیست مگر آنکه حقوق برادرش را در سه جایگاه نگهبان باشد، در روزگار گرفتارى، آن هنگام که حضور ندارد، و پس از مرگ.

حکمت 147

و درود خدا بر او فرمود: عهد و پیمانها را پاسدارید بخصوص با وفاداران.

حکمت 209

و درود خدا بر او فرمود: حسادت بر دوست، از آفات دوستى است.

حکمت 240

و درود خدا بر او فرمود: چون کسى به تو گمان نیک برد، خوشبینى او را تصدیق کن.

حکمت 260

و درود خدا بر او فرمود: در دوستى با دوست مدارا کن، زیرا شاید روزى دشمن تو گردد، و در دشمنى با دشمن نیز مدارا کن، زیرا شاید روزى دوست تو گردد.

حکمت 285

و درود خدا بر او فرمود: همنشین بى خرد مباش، که کار زشت خود را زیبا جلوه داده، دوست دارد تو همانند او باشى.

حکمت 287

و درود خدا بر او فرمود: دوستان تو سه گروهند، و دشمنان تو نیز سه دسته اند، اما دوستانت، پس دوست تو و دوست دوست تو، و دشمن دشمن تو است. و اما دشمنانت، پس دشمن تو، و دشمن دوست تو، و دوست دشمن تو است.

حکمت 288

و درود خدا بر او فرمود: (شخصى را دید که چنان بر ضد دشمنش مى کوشید که به خود زیان مى رسانید، فرمود: ) تو مانند کسى هستى که نیزه در بدن خود فرو برد تا دیگرى را که در کنار اوست بکشد.

حکمت 290

و درود خدا بر او فرمود: کسى که در دشمنى زیاده روى کند گناهکار است، و آن کس که در دشمنى کوتاهى کند ستمکار است، و هر کس که بى دلیل دشمنى کند نمى تواند باتقوا باشد.

حکمت 300

و درود خدا بر او فرمود: دوستى میان پدران سبب خویشاوندى فرزندان است، و خویشاوندى به دوستى نیازمندتر است از دوستى به خویشاوندى.

حکمت 306

و درود خدا بر او فرمود: سنگ دشمن را از همان جایى که پرت کرده، باز گردانید، که شر را جز شر پاسخى نیست.

حکمت 339

و درود خدا بر او فرمود: ستودن بیش از آنچه که سزاوار است نوعى چاپلوسى، و کمتر از آن، درماندگى یا حسادت است.

حکمت 426

و درود خدا بر او فرمود: مردم را بیازماى، تا دشمن گردى. (بعضى از رسول خدا (ص) نقل کردند، و نقل ثعلب از ابن اعرابى را تایید مى کند که این کلام از على (ع) است، اعرابى از مامون نقل کرد. اگر على (ع) نگفته بود (بیازماى تا دشمن گردى) من مى گفتم که (دشمن دار تا بیازمایى.)

حکمت 443

و درود خدا بر او فرمود: دورى تو از آن کس که خواهان تو است نشانه کمبود بهره تو در دوستى است، و گرایش تو به آن کس که تو را نخواهد، سبب خوارى تو است.

حکمت 470

و درود خدا بر او فرمود: بدترین دوست آنکه براى او به رنج و زحمت افتى.

حکمت 471

و درود خدا بر او فرمود: وقتى مومن برادرش را به خشم آورد، به یقین از او جداشده است.

این هم قسمتی از نامه 31 نهج البلاغه از امام علی(ع) به امام حسن مجتبی(ع):

حقوق دوستان

چون برادرت از تو جدا گردد، تو پیوند دوستى را برقرار کن، اگر روى برگرداند تو مهربانى کن، و چون بخل ورزد تو بخشنده باش، هنگامى که دورى مى گزیند تو نزدیک شو، و چون سخت مى گیرد تو آسان گیر، و به هنگام گناهش عذر او بپذیر، چنانکه گویا بنده او مى باشى، و او صاحب نعمت تو مى باشد. مبادا دستورات یادشده را با غیر دوستانت انجام دهى، یا با انسانهایى که سزاوار آن نیستند بجا آورى، دشمن دوست خود را دوست مگیر تا با دوست دشمنى نکنى، در پند دادن دوست بکوش، خوب باشد یا بد، و خشم را فرو خور که من جرعه اى شیرین تر از آن ننوشیدم، و پایانى گواراتر از آن ندیدم. با آن کس که با تو درشتى کرد. نرم باش که امید است به زودى در برابر تو نرم شود، با دشمن خود با بخشش رفتار کن، زیرا سرانجام شیرین دو پیروزى است (انتقام گرفتن یا بخشیدن) اگر خواستى از برادرت جدا شوى، جایى براى دوستى باقى گذار تا اگر روزى خواست به سوى تو باز گردد بتواند، کسى به تو گمان نیک برد او را تصدیق کن، و هرگز حق برادرت را با اعتماد دوستى که با او دارى ضایع نکن، زیرا آن کس که حقش را ضایع مى کنى با تو برادر نخواهد بود، و افراد خانواده ات بدبخت ترین مردم نسبت به تو نباشند، و به کسى که به تو علاقه اى ندارد دل مبند، مبادا برادرت براى قطع پیوند دوستى، دلیلى محکم تر از برقرارى پیوند با تو داشته باشد، و یا در بدى کردن، بهانه اى قوى تر از نیکى کردن تو بیاورد، ستمکارى کسى که بر تو ستم مى کند در دیده ات بزرگ جلوه نکند، چه او به زیان خود، و سود تو کوشش دارد، و سزاى آن کس که تو را شاد مى کند بدى کردن نیست.